Pedagogika nazariyasi

0 ‘zin i-o‘zi tekshirish
Onglilik va faollik prinsipi.
29. Quyidagi fikrlar mumtoz pedagog allomalarning qaysi biriga
tegishli?
1. «Yaxshi shogird h ech qanday qiyinchiliklardan q o ‘rqm ay bilim 
olishga shoshilganidan yonadi, ilm ni egallab olsa bas, u o ‘zini m eh n at- 
dan olib qochm aydi, u qiyinchilik va urinishlardan q o ‘rqm ay m ehn atn i 
o'zi izlaydi». «M ateriallami yoshi pog‘onalariga qarab joylashtirish, yoshiga 
to ‘g‘ri kelmaydigan hech qanday narsani m ajbur etm aslik kerak».
2. « 0 ‘quvchi tushunm aydigan h ec h narsaga o ‘qitish kerak em as».
3. «Bola tayyor b o ‘lm aguncha uni o ‘qitishni boshlash kerak emas».
«Bola eplay olm aydigan darslar xotirasini buzadi va bolalarda o ‘ziga
ishonchsizlik uyg‘otadi». «Bilim olishda h am m a narsa h am qiziqarli 
boMavermaydi, balki albatta zerikarlilari ham bor va b o ‘lishi kerak. 
Bolani o ‘zini q iz iq tira d ig a n ishni b ajarish n i em as, u n g a q iziq arli 
bo lm ag an in i ham bajarishga o ‘rgating».
O ‘zin i-o‘zi tekshirish
1. Ya. A. Kom enskiy.
2. A. Diskaverg.
3. K. D. Ushinskiy.
53

---

30. 
0 ‘tkazilayotgan didaktik talablar va qoidalarni ta’Iimning qaysi
prinsipiga kiritish mumkin?
~ T a ’lim da m untazam lik, ketm a-ketlik prinsipi.
— Tarbiyalovchi t a ’lim prinsipi.
— Tushunarlilik va bolalar individual xususiyatlarini hisobga oiish prinsipi.
— K o‘rsatish, taqqoslash, guruhlash, pred m etlarn i, hodisalarni tu r- 
lash jaray o n id a o ‘rganishdagi qiyinchiliklarni b a rta ra f etish asosida 
m ateriallarni egallab olishni ta ’minlash.
— 0 ‘quv faoliyati h ar xil turlarni m aqsadga m uvofiq ravishda nav- 
bat bilan alm ashtirib berish kerak, p red m etlar biJan harakatlar, yaxshi 
o ‘qiydigan, qoloqlar u ch u n maxsus topshiriqlar tanlash, to rtin ch o q , 
xayolchanlarni q o ‘llash, o ‘quv m ashg'ulotlariga didaktik o ‘yinlar, qizi- 
qarlilik eiem entlarini kiritish kerak.
— Bolalar bajaradigan o ‘quv topshiriqlarini asta-sekin m urakkablash- 
tirib borish, erkin ko‘rgazmali vositalami nam oyish etishdan asta-sekin 
tayanch chizm alar, jadvallardan foydalanishga o'tishni ta ’m inlash kerak.