«informatika va axborot texnologiyalari»

Ishorasiz (musbat) butun sonlar qiymatlarining diapazoni
Sonning 
baytlardagi 
formati
Diapazon 
Тartib bilan yozilish 
Oddiy 
ko‘rinishda 
yozilishi 
1 
0 ... 2
8
–1 
0 ... 255 
2 
0 ... 2
16
–1 
0 ... 65535 
 
Misollar:
a) 72
10
= 1001000
2
sonining 
bir baytli formatda
tasvirlanishi:
Razryadlar tartibi 
Sonning bitlari 
 
b) shu sonning o‘zi 
2 baytli formatda
quyidagicha tasvirlanadi:
Razryadlar tartibi 
Sonning bitlari 
c) 65535 soni 
2 baytli formatda
tasvirlanishi:

---

31 
 
Ishorali butun sonlar
odatda xotiradan bir, ikki yoki to‘rt bayt egallaydilar, bunda eng 
chap (so‘nggi) razryad ishora uchun ajratiladi. «plyus» ishorasi nol bilan, «minus» ishorasi 1 
bilan belgilanadi.
Ishorali butun sonlar qiymatlarining diapazoni
Sonning 
baytlardagi 
formati 
Diapazon 
Тartib 
bilan 
yozilishi 
Oddiy ko‘rinishda yozilishi 
1 
–2
7
... 2
7
–1
–128 ... 127
2 
–2
15
... 2
15
–1
–32768 ... 32767 
4 
–2
31
... 2
31
–1
–2147483648 ... 2147483647 
Ishorali butun sonlarni bir baytli formatda tasvirlanishini ko‘rib chiqaylik. Bunda ishora 
uchun 1 razryad ajratiladi, son uchun 7 ta razryad ajratiladi.
Kompyuter texnikasida ishorali sonlarni uchta ko‘rinishda tasvirlash 
(kodlashtirish) mumkin: 
to’g`ri kod, teskari kod
 va 
to’ldiruvchi kod
. 
Oxirgi ikki shakl keng qo‘llaniladi, chunki kompyuterning arifmetik-logik qurilmasida turli 
amallarni qo‘shish amali orqali bajarilishini osonlashtiradi.