«informatika va axborot texnologiyalari»

Misol:
O‘nlik sanoq sistemasidagi 75 sonini ikkilik, sakkizlik va o‘n oltilik sanoq 
sistemasiga o‘tkazing: 
Ikkilik Sakkizlik O‘n oltilik 
Natija : 75
10
= 1001011
2 = 
113
8 = 
EB
16
O‘nli kasrli sonlarni 
q
asosli sanoq sistemasiga o‘tkazish uchun kasr qismini q ga 
ko‘paytiriladi. Hosil bo‘lgan ko‘paytma ketma-ket q ga ko‘paytirilib, ko‘paytmalarning butun 
qismi ajratib olinadi. Yangi sanoq sistemasida son ko‘paytmalarning butun qismlaridan tashkil 
topadi. Ko‘paytirish amallari ko‘paytmaning kasr qismi 0 ga teng bo‘lmagunicha davom 
ettiriladi yoki 1 ta yacheykaga sig`adigan darajadagi raqamilar soni bilan belgilanadi.
Misol:
O‘nlik sanoq sistemasidagi 0,35 sonini ikkilik, sakkizlik va o‘n oltilik sanoq 
sistemasiga o‘tkazing:
 
 
 
 
 

---

30 
Ikkilik Sakkizlik O‘n oltilik 
Natija: 0,35
10
 = 0,010111
2
 = 0,263
8
 = 0,59
16
Misol.
O‘nlik sanoq sistemasidagi sonlarni turli sanoq sistemalarida qo‘shib ko‘raylik: 
O‘nlik : 15
10
+6
10
Ikkilik : 1111
2
 + 110
2
Sakkizlik : 17
8
 + 6
8
 
. 
6.
 
Axborotni kompyuter xotirasida tasvirlash 
 
Sonlar kompyuter xotirasida qanday ko‘rinishda tasvirlanadi? 
Butun sonlar 
ishorali
yoki 
ishorasiz
saqlanishlari mumkin.
Ishorasiz butun sonlar xotiradan bir yoki ikki bayt joyni egallaydilar. Bir baytli formatda
 
00000000
2
dan 11111111
2 
gacha, ikki baytli formatda esa 
00000000 00000000
2
dan 11111111 11111111
2
gacha bo‘lgan diapazon oralig`idagi 
ikkilik sanoq sistemasidagi sonlar saqlanadilar.