Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш

 
 

---

36 
5.4. Марказии Осиёдаги ижтимоий-экологик муаммоларнинг пайдо булиш
сабаблари ва уларни бартараф этиш йуллари 
Жамият тараққиѐти қонуниятларини илмий англаш, инсонни ижтимоий феномен 
сифатида курсатиш унинг тараққиѐтини турри белгилаш имкониятини беради. 
Инсоннинг жамият аъзолари билан биргаликда узаро муносабатларда яратган ижтимоий 
ва руҳий муҳитлар таъсирини социал экологиқ яъни ижтимоий-экологик экотизим 
дейилади. 
Демақ мазкур илм тармоги қайси объектив борлиқни ва унинг қайси жабҳасини 
урганишни, бундан мақсад нима эканлигини ҳамда шу соҳада доимо ҳукм сурувчи 
қонуниятлар жамият манфаатларига қандай хизмат қилишини яхши билган кишигина 
бундай муаммони еча олади. 
Инсон биоижтимоий мавжудот булганлиги туфайли унинг биологик моҳияти билан 
бир қатоғда ижтимоий ва руҳий моҳиятини сақлаб к;олиш зарур. Биосферанинг 
таркибий қисми булган инсон тирик мавжудотларнинг олий шакли х;исобланиб, табиий 
муҳит билан бир пайтнинг узида ижтимоий ва руҳий муҳитларда яшайди. Одомзот 
биологиқ ижтимоий ва руҳшунослик қонуниятлари буйича ривожланиб боради ҳамда 
уларнинг доимий узаро таъсири остида булади. 
Ҳар бир давлатнинг ички ва ташқи сиѐсий, иқтисодий ва ижтимоий фаолияти 
натижасида юзага келаѐтган инсонлар ҳаѐт-мамотининг ижтимоий муҳити 
«макроижтимоий мзгҳит» деб юритилади. Табиат инсон учун ягона макон, у одамни 
турли озиқ-овқат маҳсулотлари, кийим-кечақ уй-жой ва бошқа зарурий буюмлар билан 
таъминлайди. Аҳолининг экологик онги табиат муҳофазасини мунтазам амалга 
оширишда асосий ижрочи омил ҳисобланади. У ҳар доим ҳам юқори булиши, вақти-
вақти билан табақаларга булиниши мумкин. Аҳолининг барча табақалари богча ѐшидаги 
ѐш болалардан тоғтиб, муйсафид отахон ва онахонларгача атроф-мух;итга якдил, 
ижобий фикрда булишлари, унга зиѐн-заҳмат етказмаслик руҳида тарбияланишлари 
даркор. 
Шундай қилиб, инсон яшаб турган муҳитни барқарор вазиятда асраш одомзот 
биоижтимоий тадрижий ривожланиш жараѐнини меъѐрий ҳолатда сакдаб қолишга 
қаратилган булади.