Билим соҳаси – Социал таъминот ва соғлиқни сақлаш 500000

4.8. Аҳоли саломатлигини сақлаш 
 
Аҳоли саломатлигини сақлашда долзарб муаммолардан бири - бу ўта 
юқумли касалликлар (вабо, холера, сибир яраси ва бошқа касалликлар)ни
келиб чиқиши ва тарқалишини олдини олишдадир. Бундай вазифаларни 
бажаришда юқумли касалликларни пайдо бўлиши ва уларга қарши кураш 
хизмати бўлимининг ўрни каттадир. Ушбу бўлим қуйидаги вазифаларни 
бажаради ва ўрганади: 
- эпидемиологик вазият; 
- юқумли касалликлар пайдо бўлишини олдини олиш, касаллик 
тарқатувчи микробларни аниқлаш ва тажриба ўтказиш; 
- юқумли касалликлар Билан касалланганларни аниқлаш; 
- юқумли касаллик аниқланган жойни аниқлаш ва кузатиш (карантин, 
обсервация); 
- юқумли касалликлар пайдо бўлишини огоҳлантириш; 
- беморларни якка ҳолда жойлаштириш (изоляция қилиш); 
- эпидемик касалланишни ва унинг ўчоғини йўқотиш; 
- аҳоли орасида юқумли касалликларга Қарши кўрашни ташкил этиш; 
- аҳоли орасида оммавий равишда эпидемик касалланишни ўрганиш, 
уни камайтириш бўйича тадбирларни амалга ошириш. 
ЎзР Давлат санитария марказининг бош шифокори санитария-
эпидемиологик хизматининг бош давлат санитария шифокори бўлиб 
ҳисобланади, унинг ишини ЎзР Соғлиқни Сақлаш Вазирлигининг 
ўринбосари назорат қилади. 
Соғлиқни сақлаш вазирлиги таркибида бош санитария-эпидемиология 
бошқармаси тузилади. Санитария-эпидемиология ташкилотининг асосий 
муассасаси санитария – эпидемиология станцияси ҳисобланади (СЭС). 
СЭС – бу мустақил санитария профилактик ташкилот бўлиб, у ўз 
маблағига эгадир. Унинг бир неча кўринишлари мавжуд: республика, вилоят, 
туман, шаҳар, шаҳарлардаги туман, қишлоқ. 

---

58 
Шаҳар ва туманларнинг сони, аҳолии сони ва маъмурий 
территориянинг ҳарактерига қараб СЭС лар бир неча категорияларга 
бўлинади. СЭС лар ўз иш фаолиятини соғлиқни сақлаш тизимидаги 
ташкилот ва органлар билан биргаликда олиб боради. Ҳар бир СЭСда иккита 
асосий бўлим мавжуд бўлиб, улар санитария-эпидемиология ва дезинфекция 
бўлимларидир. 
Санитария-эпидемиологик бўлимлар ўз навбатида иккига бўлинади: 
эпидемиологик ва санитария-гигиеник. 
Эпидемиология бўлими таркибига эпидемияга қарши ва паразитология 
группалари антирабик эмлаш кабинети ва бактериологик лабороториялар 
киради. 
Санитар-гигиеник бўлимлари тўртта оператив гуруҳларга бўлинади: 
a.
Коммунал гигиена. 
b.
Меҳнат гигиена, саноат гигиенаси. 
c.
Овқатланиш гигиенаси. 
d.
Болалар ва ўсмирлар гигиенаси. 
Дезинфекция бўлимии ўз ичига қуйидагиларни олади: 
- кўчириш бўлимии,
- ўчоқни дезинфекциялаш, 
- камерали дезинфекциялаш, 
- санитария бўйича реабилитация ишлар. 
Санитария органларининг вазифалари касалланиш профилактикаси ва 
аҳолига санитария бўйича хизмат кўрсатишни таъминлашдан иборатдир. 
Аҳолига санитария бўйича хизмат кўрсатиш ишининг формалари 
санитария назорати ва огоҳлантиришдан иборат. Огоҳлантирувчи санитария 
назорати санитария ишининг ҳамма тармоклари бўйича ўтказилади. 
СЭСнинг санитария назорати санитария ишининг ҳамма тармоғи 
бўйича амалга оширади. 

---

59