O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti V. Yu. Ahrorov

Jamoa yetakchisi. 
Odatda, yetakchilik haqida gapirilganda, u yoki bu 
shaxsning alohida, boshqalarda bo‘lmagan o‘ziga xos xususiyatlari nazarda tutiladi. 
Kishi o‘zida «
yetakchilik
» sifatlarini shakllantirib, «sardor»ga aylanishi mumkin. Bu 
sifatlar nimalardan iborat? Deylik, bir odam sport zaliga kelib, trenerdan kuchli 
bo‘lish uchun nima qilishi kerakligini so‘raydi. Trener shtanga ko‘tarishni maslahat 
beradi. Shamolday tez yugurishni istaganlarga esa «Yugur!» deydi. Aniq yo‘nalish 
berilgandan so‘nggina g‘alabaga intilish, iroda, qat’iyat, muntazam va ilmiy 
asoslangan mashg‘ulotlar haqida gapiriladi.
Begona davraga kelib qo‘shilgan odam u yerda kim xo‘jayinligini darhol 
payqaydi. Uning buni qanday ilg‘aganligini sharhlash mushkul. Nima bo‘lganda ham, 
intuitsiya va davradagilar allaqachon ko‘nikib qolgan tashqi belgilar kishiga pand 
bermaydi. Demak, yetakchini quyidagi belgilariga ko‘ra ajratib olish mumkin:
1) yetakchi qaror qabul qiladi 
– biror harakatning turli variantlarini ko‘rib 
chiqadi, hatto mutaxassislar bilan maslahatlashadi, ammo so‘nggi qarorni faqat 
o‘zi
qabul qiladi. 
2) yetakchi vazifa topshiradi –
albatta og‘zaki buyruq yoki yozma murojaat 
sifatida emas. Hamisha xushmuomalalik bilan, iltimos yoki maslahat ohangida. 
Muhimi – o‘zini atrofdagilar nima qilishi kerakligini yaxshi biladiganday tutishda. 
3) yetakchi tortinmay «menimcha», «o‘ylaymanki», «nazarimda» 
deya 
oladi. U kechayotgan voqea-hodisalar boshqa kuchlar ta’sirida sodir bo‘layotganligini 
213

---

bildirmaydi. Xuddi armiyadagiday: oddiy askar buyruqni generaldan emas, o‘z 
boshlig‘idan eshitadi. Boshliq hech qachon «bu generalning buyrug‘i» demaydi, 
chunki bunday hisobot uning askar oldidagi obro‘sini tushiradi.