www.ziyouz.com kutubxonasi
141
Hamdam deraza tokchasidagi «shohsupasi»dan tushib, Zohidni yelkasiga yengil musht
urib qo‘ydi.
— Gap sening noshudligingda emas. Bu chigalni hatto ulug‘lar ulug‘i Hamdam Tolipov
ham yecha olmaydi,— u shunday deb kulib qo‘ydi. — Ko‘nglim sezib turibdi, bu
to‘daning ishi. To‘g‘ri, yog‘ochning uchta emas, ikkita uchi bo‘ladi. Bir yog‘ini bossang,
ikkinchi tomoni kelib peshonangga uriladi. Yo yaqin kunlar ichi to‘dalarning o‘zi keraksiz
bir odamini qotil qilib ko‘rsatib, senga ro‘para qiladi, yo «ochilmagan ishlar» ro‘yxati
bittaga ko‘payib, sen xo‘jayining oldida noshud xodim sifatida qaddingni keri-ib turasan.
Hamdam gapini hazilga burmoqchi edi, eplolmadi. Tabiatan keskinroq odamning
kayfiyati buzilib turgan paytda hazil qilishi tuyaning balet raqsiga tushishiday bo‘lar
ekan. Hamdamning bunaqa hazillari Zohidga yangilik emas. Hamdam o‘z yog‘iga o‘zi
qovurilib turgan paytda oldindan kelgan odamni tishlaydi, orqadan kelganni tepadi,
ayamaydi. Faqat marhamat qilsagina hozirgiday hazillashib qo‘yadi.
O‘xshatmasdan uchratmas, deganlariday Zohidning kayfiyati ham o‘zingizga ma’lum.
Sharif Namozovning gaplari, qilig‘idan tamom gangigan Zohidga Hamdamning hazili
malol keldi.
— To‘da, to‘da, deysiz nuqul. Shunchalik joningizni olib qo‘yganmi ular? Kim o‘zi ular —
odammi yo devmi?
Hamdam ro‘parasidagi jizzaki yigitni endi ko‘rayotganday qattiq tikildi.
— Ularning kimligini bilmaysanmi? Ular odam ham, dev ham emas. Ular ajdarho. Yuz
boshli ajdarho. Ammo tanasi, qorni bitta. Ular quvvatni qaerdan oladi, bilasanmi? —
Hamdam ko‘rsatkich barmog‘ini yuqoriga niqtadi. — Ajdarhoning joni saqlanadigan
quticha o‘sha yerda. To‘dalarga faqat o‘shalar bas kela oladi. Sen ajdarhoning boshlarini
nima bilan uzmoqchisan, quruq gap bilanmi? Yo «bu dunyoda adolat degan gaplar ham
bo-or», deb ajdarhoning qulog‘iga azon aytasanmi? O‘shalar, — Hamdam barmog‘ini
yana yuqoriga nuqdi, — qo‘lingga o‘tkir qilich ham berishi mumkin. Sen borib
ajdarhoning bitta boshini uzasan. Senga rahmat aytishadi. Gazitda suratingni
chiqarishadi. Yuzta boshdan to‘qson to‘qqizta qoladimi shunda? Bekorlarni aytibsan. Sen
uzib tashlagan bosh o‘rniga darrov boshqasini qo‘yishadi.
— Falsafadan dars berishga arziydigan domla bo‘lib qolibsiz, — dedi Zohid, piching bilan.
— O‘g‘rivachchalarni quvlab yurgan odamning falsafasi ham shunaqa mayda bo‘ladi.
Senga achinganimdan bi-ir gapirib qo‘yaman-da. U yerda kosang oqarmaydi. Faqir kishi
panada bo‘lgani ma’qul-da. Adolat qilishingga ular yo‘l berishmaydi. G‘irrom ishlarga esa
sening vijdoning yo‘l qo‘ymaydi. Ikki o‘t orasida qovurilib yuraverasan. Mana, oldingi
ishing nima bo‘ldi? Ovsarga o‘xshab og‘zingni ochib qolaverding.
— Endi oshirvordingiz, aka. Gap deb gapiraverar ekansiz-da. Og‘zimni ochib qolganim
yo‘q. Ilonning dumini ko‘rib turibman.
— Zo‘rsan-ku! — Hamdam qoyil qolgan odamday ko‘zlarini katta-katta ochib, Zohidga
qaradi.
— Masxara qilmang. Sizga to‘g‘risini aytyapman.
— Ilonning dumini ko‘rib nima qilasan? — Hamdam endi oshkora piching bilan gap
boshladi. — Ilon kavagiga kirib ketishi mumkin. Siz kavak og‘zida poylab o‘tiraverasiz,
ilon esa do‘ngning narigi tomonidagi kavakdan chiqib ishini qilaveradi. Qochmasin, deb
dumini bossangiz, nima bo‘lishini bilasiz-a? Ha, chaqadi!
Zohid bu gaplarni toqat bilan eshitdi. Hamdam hayajonini bir oz bosib olgach,
vinzavodga kirganini aytdi.
— Ana, ko‘rdingmi! Bu marazga rahming keluvdi. Shuni deb Asadbek bilan olishmoqchi
eding. Shuni deb o‘lib ketsang, ammo juda xafa bo‘lardim. — Hamdam ustol ustidagi
qora daftarchani olib varaqladi. Kerakli sahifani ochgach, telefon go‘shagini ko‘tarib,
Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |