O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi a. G. G‘aniyev, A. K. Avliyoqulov

11- rasm.
F
O
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

19
Sîchuvchi linzàlàr yordàmidà
tàsvirlàr hîsil qilish yuqîridà tà’-
kidlàngàn nurlàrni dàvîm ettirish
bilàn hîsil qilinàdi (12- ràsm).
Ìuràkkàb tåõnik muàmmî-
làrni yechish màqsàdidà bà’zàn bir
vàqtning o‘zidà hàm yig‘uvchi, hàm
sîchuvchi linzàlàr màjmuàsidàn
fîydàlànilàdi.
Sinîv sàvîllàri
1. Linzà dåb qàndày jismlàrgà àytilàdi? 2. Linzàlàr qàndày mîddàlàrdàn
yasàlàdi và nimà uchun? 3. Òàshqi ko‘inishigà qàràb linzàlàr qàndày
turlàrgà bo‘linàdi? 4. Îptik õususiyatlàrigà qàràb-chi? 5. Yupqà linzà dåb
qàndày linzàgà àytilàdi? 6. Linzàning bîsh îptik o‘qi deb nimaga aytiladi?
7. Linzàning îptik màrkàzi qàndày nuqtà? 8. Linzàning fîkusi dåb qàndày
nuqtàgà àytilàdi? 9. Linzàning nåchtà fîkusi bîr và ulàr qàndày jîylàshgàn?
10. Linzàning fîkus màsîfàsi nima? 11. Linzàning îptik kuchi dåb nimàgà
àytilàdi và uning SI dàgi birligi nima? 12. Qàndày linzàlàrgà yig‘uvchi và
qàndày linzàlàrgà sîchuvchi linzàlàr dåyilàdi? 13. Sîchuvchi linzàlàrning
fîkuslàri qàndày àniqlànàdi? 14. Yupqà linzà fîrmulàsi nimàni ifîdàlàydi?
15. Yupqà linzà fîrmulàsini yozing. 16. Sîchuvchi linzà uchun 
f
và 
b
làr
qàndày bo‘làdi? 17. Linzàlàr yordàmidà tàsvir hîsil qilish qàndày nurlàr
yordàmidà bàjàrilàdi? 18. Linzàning chiziqli kàttàlàshtirishi dåb nimàgà
àytilàdi? 19. Sîchuvchi linzà yordàmidà tàsvir qàndày hîsil qilinàdi?
20. Bir vàqtning o‘zidà yig‘uvchi và sîchuvchi linzàlàrdàn fîydàlànilàdimi?
Yorug‘likning to‘lqin nàzàriyasi.
Gyuygåns prinsipi
Ì à z m u n i : to‘lqin nàzàriyaning àsîslàri; Gyuygåns prin-
sipi; to‘lqin nàzàriyaning kàmchiliklàri.
Òo‘lqin nàzàriyaning àsîslàri. 
1- § dà qàyd etilgànidåk, yorug‘-
likning intårfårånsiyasi và difràksiyasini kîrpuskular nàzàriya
àsîsidà tushuntirishning ilîji bo‘lmàgàn. Àynàn shu hîdisàlàr hà-
qidà mulîhàzà yuritgàn ingliz fizigi R . G u k (1635–1703) và
gîllàndiyalik fizik X . G y u y g å n s (1629–1695) yorug‘likning
to‘lqin tàbiàtigà egàligi hàqidàgi fikrlàrni îlg‘à surishgàn. Ushbu
nàzàriyagà ko‘ra, yorug‘lik to‘lqinlàrining mànbàdàn tàrqàlishi
suvgà tîsh tàshlàgàndà hîsil bo‘làdigàn to‘lqinlàrning tàrqàlishidåk
h
H
O