Ugruyuri mundag ‘ о 'q,
Mundan azin tendag‘ о
V/,
A tsa ajun о ‘g ‘rab о ‘q,
Tag'lar bcishi kertilur.
Beglar atin arg 'urub,
Qayg ‘u ani turg ‘urub,
M en gziyu zi sarg'arib,
Ко ‘rkum angar turtulur.
Yag'i utin uchurgan,
To ‘ydin ani kuchurgan,
Ishlar uzub kechnrgan,
Tegdi о ‘qi о ‘Idirur.
A tsa о ‘qin kez kerib,
Kim tur ani yig ‘dachi.
Tag ‘i g ' atip о ‘g 'rasa,
О 'zi quyi yirtulur.
Ко ‘nglum ichun о 'rtadi,
Yetmish ya sh ig
'
qartadi,
Kechmish uzuk irtadi,
Tun-kun kechib irtalur.
Tun-kun turub yig ‘layu,
Yashim mening savrulur.
Odatdan zo 'r narsa yo 'q,
Boshqa bahona ham ко 'p.
Otsa zamon poylab о
V/,
Tog ‘lar boshi yanchilur.
Beklar oti charchadi,
G ‘am beklarni yanchadi.
Yuzga za ’Jar sanchadi,
Chehratari sarg 'ayur.
Dushman о ‘tin о 'chirgan,
О ‘z joyidan ко 'chirgan.
Ко 'p ishlarni bajargan,
Tegdi о 'limning о 'qi.
Otsa о 'qin zamona,
Unga ne bas keladi.
Tog ‘ni olsa nishonga,
Belidan yoriladi.
Ко ‘nglimni chok-chok qildi,
Bitgan yaramni tildi.
Kechmish xotirga keldi.
Tun-kun uni istarman.
Tun-kun turib yig ‘layman,
Ко ‘z yoshlarim sovrilur.
M A S S A G E T L A R VA ULAR T O G ‘RISIDA
YARA TILGA N
AFSO N A LAR
A n tik d a v r t a n x c h ila r in in g k ilo b la r id a sk ifla rn in g
keyingi qavmlari hayotiga oid bir necha rivoyat va afsonalar
s a q l a n i b q o lg a n . M a s a l a n . « T o m ir » ( « T o ‘m a r i s » )
G e r o d o l n i n g « T arix » , « S h iro q » («S irak»)
P o lie n n in g
« H arb iy hiylalar» k ito b id a. « Z a rin a «.y x r ia n g e y » esa
88
sitsiliy alik D io d o r n in g « K u tu b x o n a » a s a r i d a K teziy
kitobidagi bayon asosida saqlangan.
Bu asarlarning matni
hozirgacha mavjud darslik va q o ila n m a la r d a bir necha bor
keltirilgan. A lbatta, bu adabiy yodgorliklar hajm jihatidan
k a tta eposlar q ato rid a tu rgan bo'lishi m um kin. C hunki
v o q e a l a r n i n g k e s k in l ig i, q a h r a m o n l a r o ' r t a s i d a g i
ziddiyatlarning kuchliligi va ularning fojiali taqdiri shundan
d a r a k beradi. Lekin b u n d an q a t ’i
n a z a r a n a shu kichik
m a z m u n t u r k i y a d a b i y o t n i n g a n t i k d a v r i b o r li g in i
k o ‘rsatishga xizmat qiladi.
T o m ir va Zarina haqidagi eposlar yunon h am d a ossuriya
t a r i x c h il a r in i n g a s a r l a r i d a k e ltir ilg a n s k i f h u k m d o r i
M a d in in g ta q d iri b ilan m a n tiq a n b o g ‘la n a d i.
Bu ikki
ayolning erlari shoh b o ‘lgan, erlari o ‘lganidan s o ‘ng taxtga
o 'z la r i o 't i r i s h a d i va m id iy alik b o s q in c h ila r g a q a rs h i
m a rd la rc h a k u rash olib borishadi.
T o m ir turkiylarning
massaget, Zarina esa shak(sak) qabilalarining beva malikasi.
Midiya shohlari beva m alikalam ing avval o ‘ziga, so ‘ngra
mam lakatiga egalik qilishni orzu qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: