8- ma’ruza. O’zbekiston respublikasidagi ijtimoiy o’zgarishlar reja

5
 
1) Pul va natural shakldagi ish haqi va maosh 
2) Qurolli kuchlar xizmatchilarining pul va natural ko‘rinishdagi 
ta’minotlari 
3) Tadbirkorlarning ajratmalari: 
a) ijtimoiy sug‘urta va shu kabilarga, 
b) boshqa maqsadlarga. 
Ijtimoiy bandlikdan 
olinadigan daromadlar 
4) Erkin kasblardagi shaxslar 
5) Fermerlar 
6) Boshqa yakka tartibdagi tadbirkorlar va savdogarlar 
O‘zini-o‘zi band qilishdan 
daromadlar 
7) Renta, sof foiz, dividendlar 
Mulkdan olinadigan 
daromadlar 
8) Joriy transfertlar, kompaniyalarning xayriyalari 
9) Davlat nafaqalari va boshqa to‘lovlar 
Transfert daromadlari 
Natural daromad
mehnat haqi hisobiga olinadigan va uy xo‘jaliklarining o‘z iste’mollari 
uchun ishlab chiqargan mahsulotlaridan iborat bo‘ladi. 
Jamiyat a’zolari daromadlari darajasi ular turmush farovonligining muhim ko‘rsatkichi 
hisoblanib, shu bilan birga alohida shaxslarning dam olishi, bilim olishi, sog‘lig‘ini saqlashi, eng 
zarur ehtiyojlarini qondirishi imkoniyatlarini belgilab beradi. Aholi daromadlari darajasiga bevosita 
ta’sir ko‘rsatuvchi omillar orasida ish haqidan tashqari chakana narx dinamikasi, iste’mol bozorining 
tovarlar bilan to‘yinganlik darajasi kabilar muhim o‘rin tutadi. 
Prezidentimiz I.Karimov ta’kidlab o‘tganlaridek: «Mustaqillik yillarida odamlarimizning 
tafakkuri, dunyoqarashi, hayotga bo‘lgan munosabati ham tubdan o‘zgardi. Turmush darajasi, 
5
Экономическая теория: Учебник. - Изд., испр. и доп. / Под общ. ред. акад. В.И.Видяпина, А.И.Добрынина, 
Г.П.Журавлевой, Л.С.Тарасевича. – М.: ИНФРА-М, 2005, 584-бет. 

---

oilasining farovonligi, eng avvalo, o‘ziga bog‘liq ekanligini tushunib etayotgan odamlar tobora 
ko‘payib bormoqda»
6
.
Aholi daromadlari darajasiga baho berish uchun nominal, ixtiyorida bo‘lgan va real daromad 
tushunchalaridan foydalaniladi.