O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

H vitamini (biotin) 
 
Bu vitamin terining me'yoriy faoliyati uchun zarurdir. U oziq ovqat 
mahsulotlarida, ayniqsa mol jigarida, tuxum sarig‘ida, achtqilarda, 
gulkaramda,no‘xatda, 
shokoladda 
ko‘p 
bo‘ladi. 
Biotin 
yetishmaganida teri qipiqlanib, sochlar tushib ketadi. Ichaklar 
mikroflorasi me'yorida bo‘lsa, bu vitamin kerakli miqdorda sintez qilib 
turiladi va unga bo‘lgan ehtiyoj to‘liq qonadi. Biotinni birinchi marta 
tuxum sarig‘idan Kyogl degan olim ajratib olgan. Xom tuxum oqida 
esa avidin degan glikoprotid biotin bilan birlashib ichaklardan qonga 
so‘rilmaydigan biotin – avitin komleksini tashkil qiladi, natijada bu 
vitaminga nisbatan taqchillik vujudga keladi. Ba'zi kishilar tuxumni 
xomligicha ichini xush ko‘rishadi,buning xavfli tomoni, aytilganidek, H 
avitaminozini keltirib chiqarishidir. Surunkasiga ko‘p miqdorda xom 
tuxum ichilaversa, oziq moddalar bilan qabul qilingan va ichaklar 
mikroflorasi tomonidan sintezlangan biotin to‘lig‘icha biotin – avitin 
kompleksiga aylanib, H avitaminozi paydo bo‘ladi. Biotinga bo‘lgan 
kecha – kunduzlik talab 0,01 mg atrofida.
P vitamini (sitrin) 
Bu vitaminga bir qator uyg‘unlashgan birikmalar kiradi, 
shularning ichida odam uchun muhimi sitrin va rutinlardir. Ular kapillar 

---

244 
qon tomirlarining mustahkamligini ta'minlaydi. P vitaminining 
yetishmasligidan qon tomirlarining shikastlanishi tufayli qon oqishi 
(bavosil, bachadondan qon ketishi va boshqalar) kuzatiladi. Odam tez 
charchaydigan bo‘lib qoladi, oyoqlarda og‘riq paydo bo‘ladi. 
Uning avitaminozi ko‘pincha C vitamini yetishmasligi bilan birga 
uchraydi. Lekin bunday paytlarda faqat C vitaminini qabul qilish kapillar 
qon tomirlari yorilishini tuzatmaydi. Shuning uchun bir yo‘la P vitamini 
bo‘lgan mahsulotlarni ham qabul qilish lozim. U na'matak, qora 
smorodina, uzum va turli xil ko‘katlarda (petrushka, salat, shivit, 
kashnich va boshqalarda) ko‘p bo‘ladi. Bu vitaminga bo‘lgan kecha-
kunduzlik talab 35-50 mg.