1. Маркетинг тадқиқотлари тушунчаси ва усуллари

5.Маркетинг мухити тадқиқотлари. 
Маркетинг муҳити тушунчаси 
умуман бозор конъюнктурасига ва 
хусусан фирма фаолияти, шу жумладан, бозорнинг бошқа субъектларига 
бевосита таъсир этувчи кучлар ва омиллар йиғиндисидан иборат. Муҳит 
доимий ўзгаришда, яъни у ёки бу салбий ё ижобий таъсир кўрсатиши 
мумкинлиги сабабли, уни тизимли ўрганиш, алоҳида жараёнларни ва 
уларнинг ўзаро алоқасини кузатиш зарурияти маркетинг тадқиқотлари 
жараёнида жуда муҳим тадбир бўлиб ҳисобланади. Ҳатто муҳитнинг арзимас 
ўзгаришига эътибор бермаслик ёки назоратни сусайтириш фирманинг ва 
бозорнинг бошқа субъектлари ишида жуда оғир оқибатларга олиб келиши 
мумкин. Шунинг учун корхона маркетологларининг муҳит доирасида 
бўлаётган ўзгартиришларни алоҳида ва масъулдорлик билан кузатиб 
боришлари назарда тутилади. Бошқаларга қараганда улар янги 
тенденцияларни кузатиб қулай имкониятларни топишлари лозим, чунки улар 
ихтиёрида махсус маркетинг инструментлари, яъни маркетинг тадқиқотлари 
мавжуддир. 
Одатда, макро ва микро-муҳит фарқланади. 
Макро-муҳит
ёки ташқи 
шароитлар омиллари асосан тизимли, умумий бозор доирасидаги омиллардан 
иборат. Бу ерга турли хил иқтисодий, ҳуқуқий, сиёсий, демографик, 
географик, миллий, илмий-техникавий, технологик, ижтимоий-маданий ва 
бошқа ҳарактердаги таъсирларнинг кенг спектри киради. 
Микро-муҳит
ёки 
ички шароитлар омиллари фирманинг фаолияти ва унинг имкониятларига 
бевосита тегишли. Микро-муҳитнинг асосий қисми фирма бошқарувининг 
назорати остида бўлади (фаолият соҳасини аниқлаш, кадрларни танлаш, 
ходимлар малакасининг умумий даражаси ва маркетинг маданияти, мақсадли 
бозорлар (сегментлар)ни, товарлар ҳаракатининг йўлларини танлаш, рақобат 
курашида стратегияларни ишлаб чиқиш, маркетинг вазифаларини ечиш). 

---

Шундай қилиб, микро-муҳитни ўрганиш бозорнинг аниқ субъектига 
нисбатан қўлланилган ҳолда амалга оширилади, ундан фарқли равишда 
макро-муҳит эса маркетинг ва бозор субъектлари, мамлакат ва халқ 
истеъмоли товарлари соҳалари учун умумий кўринишда намоён бўлади.