1. Маркетинг тадқиқотлари тушунчаси ва усуллари

4.Ички ва ташқи ахборотлар, бирламчи ва иккиламчи ахборотлар. 
МАТнинг асосий вазифаси маркетинг қарорларини қабул қилишда 
ноаниқликни камайтириш учун зарур бўлган маълумотларни доимо тўплаб 
боришдан иборат. 
Ташқи манбалардан маълумотлар асосан маркетинг разведкаси ва 
маркетинг тадқиқотлари асосида олинади. 
Маркетинг разведкаси
— бу, биринчи навбатда, маркетинг режаларини 
ишлаб чиқиш ва уларни тўғрилаш учун зарур бўлган маркетинг ташқи 
муҳитининг ўзгариши тўғрисидаги жорий ахборотни тўплаш бўйича тизимли 
фаолиятдир. Ички ахборот олинган натижаларга қаратилса, маркетинг 
разведкаси ташқи муҳитда рўй бериши мумкин бўлган ҳодисаларни 
ўрганишга мўлжалланади. Маркетинг разведкаси маълумотларини компания 
хизматчилари (маъмурият, муҳандислар, харидлар бўйича агентлар, 
сотувчилар), шунингдек, таъминотчилар, воситачилар ва харидорлар етказиб 
беришлари мумкин. Разведка маълумотларини махсус тадқиқотчи 
фирмалардан ҳам олиш мумкин. 
Ички ахборот асосан корхонанинг ички аҳволи ва имкониятларини очиб 
беради. Унга, даставвал, корхонанинг ишлаб чиқариш, молия, сотиш, меҳнат 
ва бошқа ресурслари киради. Қабул қилинган қарорларнинг самарадорлиги 
чекланган ресурсларни товар ассортименти ва маркетинг дастурларига 
оптимал жойлаштириш шарти билан амалга оширилади. Бу ердан асосий 
вазифа келиб чиқади: фойданинг ўсиши учун маҳсулот таннархини даврий 
равишда камайтириб бориш зарур, бошқача қилиб айтганда харажатлар 
ҳажми ва таркибининг шаклланиши устидан қатъий назорат сиёсатини олиб 
бориш зарур. Шу билан боғлиқ ҳолда маркетолог ўз ишида маркетинг 
қарорларида қуйидаги кўрсаткичларни ҳисоблаш ва фойдаланишни билиши 
керак: 

 маҳсулотнинг меъёрий ва ҳақиқий таннархи; 

 тўғри ва эгри харажатлар; 

 чегараланган фойда; 

 фойдалилик нуқтаси; 

 нарх чегирмалари. 

---