Mavzu: Olmon tilidagi gaplarda ikkinchi darajali bo’laklar

 
Nemis tili: Nebenglied + Prädikat + Subjekt + Nebenglied 
O’zbek tili: Ikkinchi darajali bo’lak + ega + ikkinchi 
darajali bo’lak + kesim 
 
Heute fahre ich nach Moskau 
Bugun men Moskvaga ketyapman 

---

55 
To’g’ri so’z tartibli darak gapda kesimning o’rni 
(Die Stellung des Prädikats im Aussagestaz mit gerader Wortfolge) 
Ba‟zan stilistik talab, she‟riyat talabi bilan kesimning gap boshida yoki gap oxirida ham 
qo‟llanganligini uchratamiz: Fällt ein dünner Sonnenstrahl herein. Kommt die Nacht dahinter 
gerannt. (L.Fürnberg). Kam der Feind trotzdem und ging er dabei in eine Fulle. (W.G.Burchett). 
U ketdi. Nizomjon gapira olmadi. (Said Ahmad). Mashina – mehanizmlar kerak bo‟ladi. 
(Sh.Rashidov). Dars tugadi. (Y.Shamsharov). O‟quvchilar ko‟chani xushvaqt kulgiga to‟ldirib 
tarqalishdi. (Y.Shamsharov). –Gapiring, gapiring, qulog‟im sizda. (Y.Shamsharov). 
Nemis tilida yig‟iq yoki yoyiq gaplarda kesim doim ikkinchi o‟rinda keladi. 
Masalan: 
Prince 
lacht. (B.Kellermann). Sie sass auf. (Th.Mann). Ich danke dir. (J.W.Goethe). Sie ersuchte ihren 
Mann. (B.Traven). Der Sturm packte ihn wieder. Die Sterne fielen vom Himmel ab. (A.Seghers). 
O‟zbek tilida kesimning o‟rni nemis tilidagiga nisbatan ancha erkin bo‟lib, nemis tilidan shu 
bilan farq qiladi. O‟zbek tilida yig‟iq darak gaplarda kesim ikkinchi o‟rinda kelib, nemis tili 
bilan mos tushadi. 
Masalan:
Quyosh chiqdi. (Sh.Rashidov). Isoq so‟radi. (Y.Shamsharov). 
Lekin o‟zbek tilida kesimning ikkinchi o‟rinda kelish holati doimiy emas. Yoyiq darak 
gaplarda kesim ko‟pincha gap oxirida qo‟llanadi. 
Masalan:
Hafiza bu voqealarning hammasini kuzatib turardi. Yuragining duk-duk urishi aslo 
bosilmasdi. Hafizaning yuragi orziqib tushdi. Nafisaxon Umid bilan omonlashdi. (Mirmuhsin).