Mavzu: Olmon tilidagi gaplarda ikkinchi darajali bo’laklar

 
Nemis tili: Subjekt + Prädikat 
O’zbek tili: Ega + kesim 
 
Der Arbeiter arbeitet 
Ishchi ishlayapti 
Das Kind spielt 
Bola o’ynayapti 

---

56 
Lekin gapning yoyiq formasidagi darak gaplarda kesim gap oxiriga ko‟chib uning o‟rnida 
ikkinchi darajali gap bo‟laklari qo‟llanadi. 
Masalan:
Asqarning yuragi to‟lqinlandi. (Oybek). 
Leytenant qo‟lini ko‟tarib shovqinni bosdi. (Said Ahmad). 
Nemis tilida kesim doim bir bo‟lakdan iborat bo‟lavermaydi. U ikki yoki undan ortiq 
qismdan tuzilgan bo‟lishi mumkin. Bunday hollarda kesimning tuslanuvchi qismi gapning 
ikkinchi o‟rnida, tuslanmaydigan qismi gapning oxirida qo‟llanib, ular birlikda ramkali 
konstruktsiya (Die Rahmenkonstruktion) ni tuzadi. Kesim qismlarining bir-biridan ajratilgan 
holda ishlatilishiga ramkali konstruktsiya deb yuritiladi. Ramkali konstruktsiyada kesimning 
qismlari orasiga gapning boshqa bo‟laklari joylashtiriladi. 
Kesimning tuslanmaydigan qismi gapning oxirida ishlatilgan bo‟lsa, u vaqtda bu holat to‟liq 
ramka (Der volle Rahmen)ni tuzgan bo‟ladi. 
 
Nemis tili: Subjekt + konjugierter Teil des Prädikats + 
Nebenglied + konjugierter Teil des Prädikats 
 
O’zbek tili: Ega + ikkinchi darajali bo’lak + kesim 
 
Ich habe einen Roman gelesen 
Men roman o’qidim 
 
 
 

---

57 
Sich yuklamasining gapdagi o’rni 
(Die Stellung der Partikel “sich”) 
Gapning kesimi sich yuklamasi bilan kelgan fe‟l yordamida ifoda etilgan bo‟lsa, sich ning 
gapda o‟rnashishi quyidagicha bo‟ladi: 
a) To’g’ri so’z tartibli gaplarda sich odatda bevosita kesimning tuslanuvchan