O’zbekiston davlat jahon tillari universiteti qo’lyozma huquqida udk hotamova iroda ibrohimovna

toil, labor, effort, the sweat of 
one’s brow; 
2.
Synonyms: 
task, duty, commission, assignment, product.
Work (do mental/physical activity) (Verb):
1.
Toil, labor, exert oneself; 
2.
Have a job, earn one’s living; 
3.
Succeed, get the result, be efficient, be effective.
WORD BUILDING. Different words are built on the basis of the word 
“WORK”
 
Work, works, working, worked, worker, workability, workable, 
workableness, workably, workaholic, workaholism, workalike. 
O’zbek tilida: “ISH” (ot) synonymlar (dominant) 
mehnat.
Ish (ikkinchi, uchinchi) synonymlar: 
yumush, mashg’ulot, lavozim, vazifa, 
mahsulot, hunar.
So’z tuzilishida “ISH” konsepti. 
Ish, ishbay, ishbilarmon, ishbop, ishboshi, ishboshqaruvchi, ishbuzar, 
ishbuzuqi, ishgir, ishkal, ishlamoq, ishlanmoq, ishladi, ishlagan, ishchi, ishchan. 
Navbatdagi tahlil sintagmatik tahlil so’z yoki konseptning misollar orqali 
bo’lanishidir. Odatda bu tahlilda konseptning boshqa lingvistik bo’limlardagi 
aloqasi va ular qanday bog’langani yoki ular birgalikda shu konseptga boshqa 
ma’no bera olgani o’rganiladi. “Work” va “ish” so’zining matndagi va konspetual 
ma’nolarini ko’rish uchun quyidagi misolllarga e’tibor qaratsak: 
Ingliz tilida:
1)
 
He was tired after a day’s work in the fields’; 
2)
 
‘I’m still looking for work’; 
3)
 
The Clapham sect was concerned with works rather than with faith’; 

---

4)
 
He worked best designs of the new computer program.
O’zbek tilida: 
1)
O’qish ham aqliy ishning bir turidir;
2)
Ish ishtaxa ochar, dangasa ishdan qochar;
3)
Mamarasul akamni ishga chaqirishiyapti;
4)
Ish namunalarini ertangi ko’rgazmaga qo’ymoqchimiz;
5)
Sizning oldingizga bir ish bilan keldim;
6)
Mahallaning obodligini ta’minlash har bir kishining ishi; 
7)
Bu ishni osonlikcha hal qilib bo’lmaydi. Ko’p narsalarni e’tiborga 
olish lozim; 
8)
Ular sizning orqangizdan qandaydir ish qilshdi. Buni jazosiz 
qoldirasizmi?
Keying ko’rib chiqiladigan qism yordamchi bog’lovchilar orqali bo’lib biz 
qaysi so’z turkumi bilan kelishini topishimiz mumkin. Masalan: so’z ot fel sifat 
ravish kabi so’z turkumlari bilan kela oladi. Keyin esa birga kelgan so’z orqali 
o’sha so’zning ma’no yanda kengayishini ko’rishimiz mumkin. Bu kognitiv 
xaritani tuzilishiga va ularni tasavvur qilish va so’z orqali yaxshi yoki yomon baho 
berishda ishlatilishini o’rganadi.
Ingliz tilida:
1)
ADJECTIVE+WORK=
Excellent/good/great/bad/shoddy/incomplete/c
omplete/dangerous/difficult/demanding/boring/easy/light/social/legal WORK
2)
WORK + NOUN = 
work experience, work commitment, work 
schedule, work ethic, work force, work camp
VERB+ WORK = 
start work, finish work, do/get work, have work, stop work. 
O’zbek tilida: yordamchi bog’lovchilar orqali “Ish” 
1)
 
sifat + Ish = 
yaxshi/yomon ish, oson/qiyin ish, mashaqqatli ish, zo’r 
ish, to’g’ri/noto’g’ri ish; 
2)
 
ot + Ish = 
Uy ishi, jamoat ishi, sud ishi; 
3)
 
Ish + fel = 
ish olmoq, ish bermoq, ish boshlamoq, ishni yakunlamoq, 
ish ko’rsatmoq; 

---