Qiziqarli kimyo

2.19. KISLOTALAR T O ‘G ‘RISIDA BILASIZM I?
2.19.1... “kislota” ruscha so‘z bo‘lib, m a’nosi “nordon” demakdir. Ham- 
ma kislotalar tarkibida vodorod bor. Vodorod loni H f, aniqrog‘i 
gidroksoniy ю т H30 + nordon mazaga ega.
2.19.2.... nitrat kislota to ‘g ‘nsidaxurosonhk tabib va alkimyogar Jobir 
ibn Xayyon (815y.) ishlarida yozilgan.
72

---

2.19.3... sulfat kislota to'g'nsidagi ma’lumotkimyogalarga XI asrda yashab 
o‘tgan Buyuk Albert asarlandan m a’lum.
2.19.4. .. xlorid kislotaalkim yogarlargaX V I asrdan m a’lum bo'lgan 
Ular osh tuzi bilan temir kuporosi aralashmasini qizdinb, xJorid kislota 
hosil qilar edi
2.19.5. ... Rossiyada sulfat kislotani “ kuporos m oyi”, nitrat kislotam 
“kuchli suv”, nitrat va xlorid kislota aralashmasini “shoh shuvi” (yoki 
“zar suvi”) deb nomlashgan.
2.19.6. ... ko‘pchilikkislotalartabiatdauchraydi: limontarkibidalimon 
kislotasi, olmada olma kislotasi, chumolida chumoli kislotasi uchray­
di va boshqalar.
2.19.7.... sanoatda natny xlondga sulfat kislota bilan ta’siretib, xlorid kislota 
olinadi. Buusulni 1665-yildagolland olimi I.R. Glouberko'rsatganedi.
2.19.8.... kaliyliselitra bilan konsetrlangan sulfat kislotani 150°C da qizdirib, 
nitrat kislota hosil qilsa bo‘ ladi. Bu usulni ham l.R.Gloubertaklif qilgan.
2.19.9. ... tem ir (Ш) - gidroksidi Fe (OH), kislotalik xossasini ham 
nom oyon q iladi. U qaynoq k o n se trla n g a n is h q o rla r bilan 
ta’sirlashgandafenatlarni, ya’ni ferrat kislota H,Fe 0 4 tuzlarini hosil 
qiladi.
2.1910. ... polimer kislotalar ham mavjud. Masalan, trimetafosfatkislota 
(H P 0 3)3, tetrametafosfat kislota (H P 0 3)4, geksometafosfat kislota 
(HPO,)6 va boshqalar.
2.19.11. ... sianid kislota HSN tuzlari oksidlansa, sianid kislota HSNO 
tuzlari hosil bo1 ladi:
2KCN + 0 , = 2KCNO