Ijtimoiy reablitatsiya

1.2. B o la n ing sha x s sifa t ida sh a k lla n is h in in g asosiy o millari va sha ro itla r i
Bola faolligining namoyon bo'lish shakllari turlicha ko'rinishga ega bo'ladi: 
buyumlar bilan manipulyativ 
xarakatlardan tortib, ijodiy yaratuvchanlik 
faoliyatigacha (ushbu faoliyat davomida tashqi dunyoni o'rganadi, o'zini namoyon 
qiladi, rivojlanadi). Ammo ijtimoiy tajribani bolalar mustaqil ravishda emas 
kattalar yordamida egallaydilar. Bola rivojlanishining effekti asosan kattalaming 
bola faolligini 
boshqara olish xususiyatiga bog'liq. Xar qanday faoliyatni 
rivojlantiruvchi ta'siri 
uni tashkil etilganlik darajasi, amalga oshish jarayoni, 
kattalar tomonidan 
ushbu 
faoliyatning 
maksad va vazifalari, 
bolaning 
imkoniyatlari, faoliyatni amalga oshirish uchun mavjud bo'lgan usullar va 
uslublaming anglanganligiga bog'liq bo'ladi.
Agar bola eshitish sezgisida nuqsonga ega bo'lib intellekti saqlangan bo'lsa, 
bolaga qiziqarli bo'lgan faoliyatini tanlash, shunday tashkil etish kerakki uning 
mulokotga bo'gan, dunyoni o'rganishga bo'lgan extiyojlari qondirilsin va o'ziga 
xos jism oniy ko'rsatkichlari inobatga olinsin. Xususan, bunday jism oniy 
ko'rsatkichga ega bo'lgan bolaga shaxmat uyini, kompyuterda ishlash, bilim lami 
takomillashtiradigan o'yinlar, tengdoshlari bilan o'yinlar, turli xil ustaxonadagi 
mashg'ulotlar, har xil teledasturlam i kuzatish qiziq bo'ladi.
Rivojlanishida buzilishlari mavjud o'smir va bolalarda eng ko'p uchraydigan 
ziddiyatlar qatoriga muloqotga bo'lgan ehtiyoj va uni yuzaga chiqarish orasidagi 
tafovut mavjudligini, do'st, dugonaga ega bo'lish ulaming normal o'yinlarida 
ishtirok etish, maxsus maktabga emas oddiy umumta'lim maktabiga borishni 
kiritishimiz mumkin. Shunisi muximki, bu kabi ziddiyatlarga ega bolalar 
cheklangan hayot faoliyati tufayli ulami oddiy bolalarga nisbtan og'irroq va 
murakkabroq shaklda boshdan kechiradilar. Xatto bu ziddiyatlarni mustaqil 
ravishda bartaraf etolmaydilar, ularga kattalaming yordami kerak bo'ladi. 
Masalan, agar bola tayanch apparat tizimidagi kasallik ta'sirida uyda ta'lim 
olayotgan bo'lsa, unga do'st topishga, tengdoshlari bilan uchrashuv tashkil etishga 
yordam berish kerak bo'ladi.
Imkoniyati cheklangan bolalarning ichki ziddiyatlarini samarali bartaraf 
etilishi bola shaxsini qiyinchiliksiz shakllanishiga yordam beradi. Aks holda esa 
bolaning tashqi muxit bilan ziddiyatlari murakkablashadi.