Ijtimoiy reablitatsiya

l-M avzu
: Fanning maqsad va vazifalari. Ekstremal va qiyin hayotiy
vaziyatlar negizida psixologning faoliyati
Reja:
1. Fanning maqsad va vazifalari.
2. Ekstremal va qiyin hayotiy vaziyatlar klassifikasiyasi.
3. Ekstremal 
vaziyatlarda 
psixologik 
yordamning 
metod 
va
texnologiyalari.
1.1. Fanning m aqsad va vazifalari
Reabilitasiya
- (rehabilitation) bu kasallik, jarohat yoki holsizlantiruvchi 
vaziyatni boshidan o'tkazgan individuumlar uchun yo'naltirilgan aniq maqsadli 
jarayondir. Reabilitasiyaga ko'ra, faolligi sustlashib qolgan individuum ilgari 
ushbu faoliyat sohasida adekvat faoliyat yurita olish qobiliyatiga ega bo'lgan.
Reabilitasiya maqsadi
: insonlami avvalgi holatiga qaytarish. Reabilitasiya 
tushunchasi insoniyat tarixida nisbatan yangi tushuncha hisoblanadi.
K.Renner va G.Yumashevga ko'ra reabilitasiya-bu kasal va invalidlar (bolalar 
va kattalarjning funksional va ijtimoiy mehnatini tiklovchi jam oat zaruratidir. 
Bular davlat, jamiyat, tibbiyot, psixologik, pedagogik, yuridik va boshqa tadbirlar 
orqali amalga oshiriladi.
Ijtimoiy reabilitasiya
- bu insonni ijtimoiy mavqei, sog'ligi, ishga layoqatlilik 
huquqini tiklashga 
qaratilgan kompleks choralardir. Ijtimoiy reabilitasion 
faoliyatni turli darajalari 
farqlanadi: ijtimoiy-tibbiy, kasbiy-mehnat, ijtimoiy- 
psixologik, ijtimoiy- rolli, ijtimoiy-huquqiy...
Ijtimoiy-psixologik reabilitasiya
mijoz (nogirin va boshqalar)ga jam iyatda va 
atrof muhitda 
adaptasiya jarayoni samarali kechishiga, ma'naviy-psixologik 
muvozanatga erishishga, o'ziga ishonishga, psixologik diskomfortni bartaraf 
etishga, to'liq hayot bilan yashab ketishga yordam beradi.
Shunday qilib reabilitasiyaning umumiy mazmuni quyidagilardan iborat:
1. 
Kasallar, nogironlar, hamda boshqalaming qobiliyatini funksional tiklash;
2. 
Mehnatga moslashish (mehnat terapiya);
3. 
O'zluksiz ijtimoiy-psixologik reabilitasiya shaxsni har kunlik hayot 
faoliyatiga psixik funksiyalarini va kommunikativ qobiliyatlarini qayta tiklash 
asosida qo'shiluvi.
Ijtimoiy psixologik reabilitasiya 
ob'ekti
bo'lib, kasal va nogironlar bilan bir 
qatorda quyidagi 
odamlar guruhi hisoblanadi, bular: nafaqaxo'r va keksalar; 
bomjlar; qarovsiz va ko'chada qolgan bolalar hamda o'smirlar; ishsizlar, qochoqlar 
va migrantlar; ekstremal vaziyatga tushgan odamlar; hukm ni o'tayotganlar va 
ozodlikka chiqqanlar; alkogoliklar va giyohvandlar kabilar kiradi.
Ijtimoiy-psixologik reabilitasiya ob'ektini umumlashtirib 3 guruhga ajratish 
mumkin:

---

1. 
Ijtim oiy kam himoyalangan guruhlar (etimlar, nogironlar va boshqalar);
2. 
M arginallar guruhi (daydilar, bomjlar);
3. 
Xulqi og'ishgan shaxslar (xukm qilinganlar, alkogoliklar, giyohvandlar va 
boshqalar).