Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

ШУМЛАНИШ МОҲИЯТИ ВА ҲУКМИ 
ْنَع
ٍدوُعْسَم ِنْب ِللها ِدْبَع
َر ِض
َي 
ُللها
َع ْن
ُه 
ُلوُسَر َلاَق :َلاَق
َص ِللها
ا ىَّل
ِهْيَلَع ُلله
َو
ا كْرِش ُةَرَ ي طلا :َمَّلَس
كْرِش ُةَرَ ي طل
. 
َّنِكَلَو
ِل كَوَّ تلاِب ُهُبِهْذُي َّلَجَو َّزَع َللها
ُنْباَو َدُواَد وُبَأ ُهاَوَر .
َم
ْهَجا
َْحَْأَو 
ُدَنَسَو ُد
. حيِحَص ُه
Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам:
“Шумланиш ширкдир, шумланиш ширкдир”,
деб айтганлар. Лекин Аллоҳ азза ва жалла 
шумланишни таваккул билан кеткизади” (Абу Довуд, Ибн Можа, Аҳмад ривояти. Ривоят санади саҳиҳ). 
Бу ерда бирон нарсадан шумланиб, “Мана шу нарса менга фойда ёки зарар етказади”, деб ишониш, 
унга асосан бирон ишни амалга ошириш ёки аксинча, хайрли ишни тўхтатиб қўйиш ширкка 
тенглаштирилмоқда. 

---

137 
Баъзилар буни “махфий ширк” дейишган. Лекин, Аллоҳдан ўзга нарсалар ҳам фойда беради ёки 
зарар етказади, деб эътиқод қилиш ширк саналади
46
. 
Шунга кўра, бирон қушнинг беўхшов овозини эшитганда ўзича “ёмон бўларкан”, дейиш, олдидан 
қора мушук кесиб ўтса, буни омадсизликка йўйиш тўғри эмас. 
Мана шундай ҳолатларда инсон кўнглига турли шубҳа-гумонлар келса, Аллоҳга таваккул қилинади, 
Ўзидан мадад сўралади. Шунда шумланиш даф бўлади. 
َّلَص ِبَِّنلا َدْنِع ُةَرَ ي طلا ِتَرِكُذ : يِشَرُقْلا ُدَْحَْأ َلاَق
ُللها ى
َلَع 
َمَّلَسَو ِهْي
ُلْأَفْلا اَهُ نَسْحَأ :َلاَقَ ف
َلاَو
ىَأَر اَذِإَف اًمِلْسُم دُرَ ت
ِلُقَ يْلَ ف ُهَرْكَي اَم ْمُكُدَحَأ
: 
َلا َّمُهَّللا
َّلاِإ ِتاَنَسَْلاِب ِتِْأَي
َأ
َو َتْن
َلا 
ا ُعَفْدَي
َّلاِإ ِتاَئ يَّسل
َلاَو َتْنَأ
َلاَو َلْوَح
َّلاِإ َةَّوُ ق
َكِب
وُبَأ ُهاَوَر .
َح ُهُدَنَسَو يِقَهْ يَ بْلاَو َدُواَد
.ِهِْيَغِل نَس
Аҳмад Қураший шундай деган: