Umurtqalilar zoologiyasi

urug'don 
ortig‘ini
hosil qiladi. Urug‘don ortig'i davom etib 
urug* 
yo'liga 
aylanadi. Urug‘ yo‘llari kloakaga ochilish oldidan 
siydik yo'llariga qo'shiladi va umumiy teshik orqali kloaka 
bo'shlig'iga ochiladi. Urug' ortig'i 
tana buyrak 
- mezone- 
fros oldingi qismining qoldig'i hisoblansa, urug' yo'llari esa 
shu tana 
buyrak
chiqarish yo'llari - 
volfov kanaliga 
go- 
mologdir. Kloakaning yonbosh devorlarida 
kopulyativ or- 
ganlar 
bor. Bu organlar devori qon tomirlariga boy ikkita 
xaltachadan iborat. Jinsiy mayl qo'zg'aganda kopulyativ or- 
ganlar kloaka teshigidan tashqariga bo'rtib chiqa oladi. Bu 
xilda tuzilgan kopulyativ organlar faqat kaltakesaklar bilan 
ilonlarga xos. 
64-rasm. Erkak kaltakesakning siydik- 
tanosil sistemasi: 
1-buyragi, 2-siydik pufagi, 3-urug‘doni, 4- 
urug‘don ortig‘i, 5-urug‘ yo‘li, 6-siydik-tanosil 
teshigi, 7- otalantiruvchi xaltachasi, 8-kloaka 
bo‘shlig‘i, 9-to‘g‘ri ichagi. 
Urg'ochi kaltakesakning jinsiy organlari.
Yuzasi tash- 
qi tomondan g'adir- budur, noto'g'ri shaklli oval tanacha 
ko'rinishidagi ikkita tuxumdon (65-rasm) umurtqa pog'onasi 
bel bo'limining ikki yonboshida joylashgan. Yupqa devorli 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
keng naychalardan iborat tuxum yo'llarming bir uchi gavda 
bo‘shlig‘ining oldingi, ikkinchi uchi kloakaning keyingi 
bo‘limiga mustaqil teshik bilan ochiladi. Tuxumdonning past- 
ki qismi ko'pchilik hollarda kengayib bachadonni hosil qila- 
di. Urg'ochilarda volfov kanallari reduksiyalangan. Yetilgan 
tuxumlar gavda bo‘shlig‘iga bu yerdan tuxum yo'lining voron- 
kasi orqali tuxum yo'liga tushadi.