Samarqand iqtisodiyot va servis instituti raxmatulla xaitboyev ekologik turizm

Milliy parklar
. Milliy park tushunchasi, uning vazifalari va 
milliy parklardan turizm va rekreatsiyada foydalanish bo‘yicha 
birinchi 1933-yil Londonda “Afrika flora va faunasini muhofaza 
qilish Konvensiyasi”da qabul qilindi. 1940-yili Dehlida milliy 
parklarning hozirgi ta’rifi berildi. 
Milliy parklar milliy va xalqaro ahamiyatga ega bo‘lgan 
betakror tabiatni va tabiiy landshaft obyektlarini, ekologik 
tizimlarni muhofaza qilish va ilmiy, rekreatsiya, dam olish, 
madaniy-ma’rifiy tadbirlar o‘tkazish uchun mo‘ljallangan va 
32 
Mose Ingo. Sanft er Tourismusim Nationalpark Hohe Tauern. Vechtaer Arbeitenzu 
rGeographie und Regional wissenschaft , Band 6. Vechta, 1988. P. 267.
qo‘riqlanadigan hududlar hisoblanadi. Milliy parklarning tarkibiy 
ta’riflari quyidagi tavsiflardan iborat:
• Inson xo‘jalik faoliyati aralashmagan bir yoki bir necha 
ekologik tizimlardan iborat bo‘lgan tabiiy majmualar yig‘indisi;
• O‘simliklar va hayvonot dunyosi bioxilma-xilligi o‘zining 
turli-tuman va alohida etnik xususiyatlarga egaligi alohida ilmiy-
amaliy qiziqishga ekanligidan muhofaza qilinadi;
• Mahalliy tabiiy landshaftlar faqat shu hududlarni egallagan 
bo‘lib o‘zining betakror chiroyiga ega;
• Ekologik, geomorfologik va estetik belgilari uchun davlatning 
alohida muhofazasidagi hududlarga aylantirilgan;
• Milliy parkka ilmiy tadqiqotlar va tabiatni o‘rganish 
maqsadlarida kirishga ruxsat beriladi;
• Milliy parklardan (davlatlarning qarori bilan) dam olish va 
rekreatsiya, turizm maqsadlarida foydalanish mumkin.
Dunyodagi davlatlar o‘zlarining milliy parklaridan har xil 
tartibda foydalanadilar. Shuning uchun ham dunyodagi milliy 
parklarning tashkiliy, iqtisodiy va geografik xususiyatlarini bilib 
olish zarur. Milliy parklar davlat va xususiy mulk egaligiga 
qarashli bo‘lishi ham mumkin. Bundan tashqari ba’zi davlatlarda 
milliy parklar xalqaro tashkilotlar ixtiyoriga ham beriladi. Hozirgi 
vaqtga kelib milliy parklarning asosiy qismi deyarli davlat mulkiga 
aylantirilgan.