O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti turdali toshmirzayevich malikov

Yoshlar 
psixologiyasida 
oilaga 
munosabatning 
ma’naviy, 
axloqiy 
tamoyillarini shakllantirish. Ajralish va uning axloqiy kamolotga salbiy ta’siri. 
Yoshlar psixologiyasida oilaga munosabatning ma’naviy, axloqiy tamoyillarini 
shakllantirish ayniqsa bugun dolzarb ahamiyat kasb etib bormoqda. Oilada kishi 
xarakterining, uning mehnatiga, eng muhim ma’naviy, g‘oyaviy va madaniy 
boyliklariga munosabatining asosi shakllanadi. Shuning uchun ham jamiyat oilaning 
mustahkam, ma’naviy va axloqiy jihatdan sog‘lom bolishidan g‘oyat manfaatdordir. 
2012-yilga «Mustahkam oila yili» deb nom berildi. Mamlakatimizda oila institutini 
rivojlantirish va takomillashtirish borasida yangi qarorlar, dasturlar qabul qilindi. 

---

360 
Bugun ham ushbu dasturlarda belgilangan vazifalar bosqichma-bosqich amalga 
oshirib borilmoqda. Chunki oila mamlakatimizdagi eng oliy qadriyat sanaladi. 
Oilaning eng muhim vazifasi esa tarbiya hisoblanadi. 
Oilada ba’zida farzandlar bilan bog‘liq muammolar tufayli, qarindosh-
urug‘larning o‘rinli va o‘rinsiz oilaga aralashuvlari tufayli, kasalliklar, 
yetishmovchiliklar tufayli qiyin vaziyatlar yuzaga kelishi mumkin. Mana shunday 
damlarda mavjud holatni axloqiylik bilan baholab, bir yoqadan bosh chiqarib harakat 
qilish er-xotinning irodasiga, bilimiga, hayotiy tajribasiga bog‘liqdir. Mana shu 
jihatlarning yetishmasligi sababli ham ajralishlar ko‘paymoqda. Bundan tashqari, 
sotsiologlar ajralishlarning bir qancha sabablarini sanab o‘tishgan: «Badavlat 
kishilarning bir qismini hisobga olmaganda, bugungi kunda nikoh odamlarning o‘z 
mulki va mavqeini keyingi avlodga o‘tkazish maqsadidagi say-harakatlari majmuyi 
bo‘lmay qoldi. Ayollar iqtisodiy mustaqilligining ta'minlanishi bilan nikoh 
qachonlardir bo‘lganidek, iqtisodiy sheriklik zaruriyatining natijasi hisoblanmay 
qoldi». 
E’tibor bersak xalqimizning lug‘at boyligida inson tarbiyasi bilan bog‘liq bir 
qator so‘z va iboralarni uchratamiz: aqliy tarbiya, ruhiy tarbiya, axloqiy tarbiya, 
ma'naviy tarbiya, g‘oyaviy tarbiya, siyosiy tarbiya, ijtimoiy tarbiya, mehnat tarbiyasi, 
jismoniy tarbiya va hokazo. Diqqat bilan nazar solinsa tarbiyaning aksariyat shakllari 
tom ma’noda kishining ma'naviy tarbiyasiga qaratilganini ko‘rish mumkin. Ma’naviy 
tarbiya negizini esa birinchi navbatda aqliy, ruhiy va axloqiy fazilatlarni 
shakllantirish tashkil etadi. 
Jamiyatimiz, xalqimiz ongi bunday salbiy tushunchalardan xoli. Farzand 
tarbiyasi xalqimizning o‘z qo‘lida. Biroq jamiyatning, hayotning bugungi jadal rivoji, 
munosabatlarning tezligi ba’zan kishini chalg‘itib, muhimni-nomuhimdan ajratib 
olishida qiyinchiliklar tug‘dirmoqda. Bizni o‘rab turgan muhitda tarbiyaga ta’sir 
e’tuvchi omillar salmog‘i ortib bormoqda. Masalan, televideniya va radio, kino va 
video mahsulotlari, turli reklama afishalari, internet kabilar shular jumlasidandir.