O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti turdali toshmirzayevich malikov

Milliy ma’naviyatimizda nikoh va oilaga doir axloqiy qadriyatlar.
 
Azaliy qadriyatlarimizda tani sihatlik va ma’naviy butunlik uyg‘un bo‘lib 
kelgan. Tani sihatlik insonning tabiiy va jismoniy salomatligi mezonlarini, ma’naviy 
butunlik inson qalbining salomatlik mezonlarini mujassam etgan. O’zbek oilalarida 

---

359 
insoniy 
munosabat, 
izzat-ikrom, 
hurmat, e’zoz, muomaladagi ochiqlik, 
mehmonnavozlik bag‘rikenglik, tinch va osuda hayot, xursandchilik kabi 
xususiyatlarni amalda ko‘rsata olib hayot mezoniga aylantira olishni anglatgan. 
Demak, oilaning bugungi kundagi vazifalari birinchidan, farzandining axloqiy-
estetik, huquqiy, diniy madaniyati uchun jamiyat oldida javobgarlik, ota-onalik 
burchiga e'tibor bilan qarash, fuqarolik mas’uliyatini his etish, muhim ijtimoiy 
burchni bajarish, ikkinchidan, farzandlarga turmush muammolarini mustaqil hal etish 
usullari, o‘zini ta’minlash va yashashning munosib darajasiga erishish 
imkoniyatlarini o‘rgatish; uchinchidan, hayotning mushkul vaziyatidan chiqib olish 
uchun resurslar, harakatlar ko‘rsatadigan tizimlar bilan uzviy aloqada bo‘lish, 
Shuningdek bu tizimlarning samarali va tashkiliy ishlariga ko‘maklashishdan iborat. 
Oiladagi qadriyatlar, undagi psixologik, ijtimoiy-ma’naviy muhitning farzand 
tarbiyasiga ta’siri buyuk mutafakkir va allomalarimizning bizgacha yetib kelgan 
ilmiy meroslarida alohida e’tirof etilgan. Bu xususda Zardushtiylik dinining 
muqaddas kitobi «Avesto»da ham ta’kidlab o‘tilgan. Unga ko‘ra oila sog‘lom 
avlodning paydo bo‘lishi, benuqson naslning tug‘ilishi, soglom turmush tarzi, 
zurriyodning pokizaligi, uning aqliy, axloqiy, ruhiy, jismoniy, ma’naviy tarbiyasida 
alohida o‘rin tutgan. Unda ta’kidlanishicha o‘smirlar o‘n besh yoshga tolgandan 
keyingina yetmish ikki xil rangli ipak iplardan to‘qilgan belbog‘ bilan bellarini o‘rash 
va o‘zlarini yaxshilik yo‘liga baxshida etish uchun turmush qurish huquqiga ega 
bo‘lgan. Lekin yoshlarning o‘zboshimchalik bilan oila qurishlariga yo‘l qo‘yilmagan.