Адабиётлар:
1.
C.J. Brinker, K.D. Keefer, D.W. Schaefer, R.A. Assink, B.D. Kay, C.S. Ashley, Sol-gel transition
in simple silicates II.//
J Non- Cryst Solids
, 63 1984, pp. 45–59.
2.
Ö. Kesmez et al. Effect of acid, water and alcohol ratios on sol-gel preparation of antireflective
amorphous SiO
2
coatings.//
Journal of Non-Crystalline Solids
357, 2011, pp. 3130–3135
3.
Buronov A.O., Tashpulatov Kh.Sh., Nasimov A.M. Immobilization and photochemical studies of
bromocresol purple in sol-gel membrane.// Global scientific journals, Vol 6, Issue 3, 599-603 pp.
4.
A.O. Buronov, Sh.E. Mirzayev, M. Isoqulova, A.M. Nasimov, Kh.Sh. Tashpulatov. Development
and study of optical sensor for ammonia solution.// Generating knowledge through research –
Eurasian conference, April 4, 2019, Jawa Timur 61215, Indonesia, pp. 239-243.
ҒЎЗА ҚАНДАЛАСИ (
CREONTIADES PALLIDUS
RAMBUR)НИНГ ҒЎЗА ҲОСИЛИГА
ЗАРАРИ
Д.М.Мусаев – ЎзР ФА Зоология институти, таянч докторант,
М.Қ.Мусаева – Ўсимликларни химоя қилиш ИТИ, таянч докторант,
Б.Б.Тошбадалов – Термиз Давлат Университети талабаси.
dilshod.musaev.86@mail.ru
Ғўзага 200 дан ортиқ ҳашарот тури зарар келтириб, улар орасида қандалалар алохида
ўрин тутади. Маълумотларга кўра ҳозирги кунда дунёда қандалаларнинг 50 000 дан ортиқ тури
учраб, шундан 10 000 га яқин тури сўқир қандалалар (Miridae) оиласига мансуб
ҳисобланади(Efil & Ilkan, 2000).
Бугунги кунда сўқир қандалалар оиласига минсуб
Creontiades ва Lygus
авлоди
вакилларидан 20 га яқин тури ғўзасининг асосий зараркунандалари рўйхатига киритилган.
Яқин Шарқ (Туркия, Эрон, Исроил, Ироқ, Сурия ва б.), АҚШ, Австралия, Хитой, Хиндистонда
мазкур қандалалар кенг тарқалган бўлиб, ғўза ҳосилининг 30-50 %, кенг тарқалган майдоннинг
80 % гача хосилини камайишига сабаб бўлмоқда (Stamp 1987, Nakash
etal.
1989, Alvarado
et al.
1998, Efil & Ilkan, 2000, Mehdi and Mohammad, 2004).
2016-2019 йиллар давомида Сурхондарё вилоятида ўтказилган тадқиқотлар натижаси
тахлил қилинганда, қандалалар томонидан ғўзанинг ҳосилининг 50 % гача йўкотилиши қайд
қилинган (Хўжаев, Саттаров, Мусаев, 2018, 2019 й).
Кейинги вақтларда Сурхондарё вилоятида сўқир қандалаларнинг Ўзбекистон фаунаси
учун янги
Creontiades pallidus
Rambur 1939 (ғўза қандаласи) тури популяция миқдорининг ғўза
ва бошқа ўриндош экинларда кенг тарқалиб, катта зарар келтириши кузатилмоқда (Д Мусаев, Б
Холматов 2016). Умуман олганда, ўсимлик экилган далаларда 20 дан ортиқ қандала турлари
аниқланган, шулардан 13 таси зарарли (Тавсиялар, 1984) бўлиб, қолганлари фойдали (зоофаг)
турларидир. Сурхондарё шароитида минтақамизда ханузгача учрамаган ўсимликхўр
101
қандалаларнинг янги тури
Do'stlaringiz bilan baham: |