Kafedrasi abdullayev utkir azimovich

3-jadval 
 
Rossiyada pul agregatlarining tarkibi
131
 
 
Pul agregatining
nomi 
Pul agregatining tarkibi 
M0 
naqd pullar (kredit tashkilotlari kassalaridagi naqd pullardan 
tashqari) 
M1 
naqd pullar + talab qilib olinadigan depozitlar 
M2 
M1 + muddatli depozitlar + jamg’arma depozitlar 
M3 
M2 + depozit sertifikatlari + jamg’arma sertifikatlari + 
Hukumat obligatsiyalari 
3-jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, Rossiyada to’rtta pul agregatidan pul 
massasini miqdoriy o’lchashda foydalanilmoqda. 
 
2-rasm. Rossiyada M0 va M2 pul agregatlari miqdori, mlrd. rubl
132
 
131
Денежные агрегаты. www.cbr.ru. 
132
 
www.cbr.ru
 sayti ma’lumotlari.
8840 
7239 
7714 
10503 
11043 
11882 
0 
2000 
4000 
6000 
8000 
10000 
12000 
14000 
2014y 
2015y 
2016y 
M1 
M2 

---

 
2-rasm ma’lumotlaridan ko’rinadiki, Rossiyada 2014-2016 yillarda M2 pul 
agregati miqdorining o’sish tendentsiyasi kuzatilgan. Ammo, o’sish sur’ati yuqori 
bo’lmagan. Bu esa, pullar taklifini tartibga solish nuqtai-nazaridan ijobiy holat 
hisoblanadi. 
2-rasm ma’lumotlaridan ko’rinadiki, Rossiyada 2015 yilda naqd pullar 
miqdorini 2014 yilga nisbatan kamayishi kuzatilgan. Ammo, naqd pullarning M2 
pul agregatidagi tarkibidagi salmog’i 2016 yilda yuqoriligicha qolgan. 
4-jadval 
 
O’zbekiston Respublikasida M0 va M2 pul agregatlari
133
 
Pul agregatlari 
2015 y. 
2016 y. 
2017 y. 
M0, mlrd. so’m 
10655 
13209 
19449 
M2, mlrd. so’m 
42291 
52226 
73223 
M0 ning M2 tarkibidagi salmog’i, % 
25,2 
25,3 
26,6 
4-jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, 2015-2017 yillarda O’zbekistonda M0 
va M2 pul agregatlari miqdorining o’sish tendentsiyasi kuzatilgan. Ayniqsa, 2017 
yilda M0 va M2 pul agregatlari miqdorining 2016 yilga nisbatan o’sish sura’ti 
yuqori bo’lgan. Bu esa, 2017 yil 5 sentyabrda, valyuta siyosatini liberallashtirish 
munosabati bilan, milily valyutaning AQSh dollariga nisbatan keskin 
qadrsizlanishi natijasida xorijiy valyutadagi depozitlarning mso’mdagi qiymatini 
oshib ketganligi bilan izohlanadi. 2017 yilning 1 yanvar holatiga ko’ra, xorijiy 
valyutadagi depozitlarning so’mdagi qiymati 8758 mlrd. so’mni tashkil etgan 
bo’lsa, ushbu qiymat 2018 yilning 1 yanvar holatiga kelib, 25699 mlrd. so’mni 
tashkil etdi. 
4-jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, tahlil qilingan davr mobaynida naqd 
pullarning M2 pul agregati tarkibidagi salmog’i nisbatan yuqori bo’lgan. Bu esa, 
naqd pulsiz hisob-kitoblarni takomillashtirishda muammolarning mavjudligidan 
dalolat beradi.