Бухоро давлат университети жисмоний маданият факультети

“ХОТИН-ҚИЗЛАР СПОРТИ: ИМКОНИЯТЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР” 
188 
хавода ўтказиш тавсия этилади. Бу билан организмни кислород билан таъминланиш даражаси 
яхшиланади, бунда спортчиларнинг кислородсиз мухитда ҳам юқори даражада иш бажара олиш 
қобилияти шаклланади, яъни машқларни бажаришда чидамлилик ривожланади. Ҳаво ваннасига эрта 
бахорда, кунлар (20% С) илиганда, қуёш нури тик тушишдан мухофаза қилинган ва шамол кучли 
эсмаган жойда тушган маъқул. Ҳаво ваннасида дастлаб 10-15 дақиқа давомида бўлган яхши, кейинроқ 
у 1,5-2 соатга етказилиши мумкин. Ҳаво ваннаси учун қулай вақт кундузги соатлардир. Ҳаво 
ваннасини қорин оч ёки тўқ, яъни овқатланиб бўлган захоти қабул қилиш тавсия этилмайди. Иложи 
бўлса, ҳаво ваннасига тушишдан олдин организмни бир оз қизитиш лозим. Энг яхшиси хаво ваннасини 
очиқ ҳавода ҳаракатланиб (ўйнаб ёки юриб) олган маъқул. Бу организмни чиниқтиради. Ишни шундай 
қайд қилиш лозимки жонажон республикамизнинг географик, иқлимий ва экалогик холати барча 
вилоят ва худудларда табиатнинг соғломлаштирувчи кучларидан фойдаланишнинг илмий асосини 
ишлаб чиқаришни тақазо этади. Жисмоний машқларнинг меъёри, юкламанинг умумий миқдори, 
машқнинг интенсивлигини эътибордан четда қолдириш салбий натижаларга олиб келишини 
унутмаслик лозим. Ҳаво, қуёш нури, сув жисмоний тарбия жараёнида табиатнинг соғломлаштирувчи 
кучлари тарзида тарбиянинг воситаси сифатида фойдаланилади. Ҳаётий шароит, мухит инсонни турли 
шароитда моддий неъмат яратиш, яшашга мажбур қилади. Бунга кўникиш, тайёр бўлиш мухим 
ахамиятга эга. Ҳаво, сув, қуёш нури инсон иш қобилятини ошириш, соломатлигини мустахкамлашнинг 
асосий воситасидир. Табиат омиллари ва нематларидан инсон оқилона фойдалангандагина мақсадига 
етишиш хисси кўпаяди. 
 
ТАЛАБАЛАР СОҒЛОМ ТУРМУШ ТАРЗИНИ ШАКЛЛАНТИРИШДА ЖИСМОНИЙ 
ТАРБИЯНИНГ АҲАМИЯТИ 
Сулаймонов Э., 
ўқитувчи, Фарғона политехника институти, Фарғона ш.