Z nishonova, D. Qarshiyeva eksperimental psixologiy a

hujjatlarga tayanilgan uslubda,
qo‘yilgan talablarga muvofiq amalga oshiriladi. Bizni ko'proq
ikkinchi - ilmiy ishlar natijalarining taqdim etish shakli qiziqtiradi.
Shartli ravishda ilmiy natijalarni taqdim etishni yana 3 kichik
turlarga ajratish mumkin:
1. O g‘zaki bayon etish.
2. Nashr ishlarini amalga oshirish.
3. Kompyuter variantlarini tayyorlash.
Biroq bular hammasi matnning ramziy yoki grafik axborot kabi
variantlariga taalluqlidir. Shu sababli ilmiy natijalarni tavsiya etishda
ularni rasmiylashtirish uslublari haqida ayniqsa ma’lumotlarni
tavsiflashdan ishni boshlash maqsadga muvofiqdir. Bu masalani
asoslab, V.A. Ganzen o'zining «Psixologiyada tizimli bayon etish»
(1984) mavzusidagi tadqiqot ishida keng ko‘rib chiqilgan. Tadqiqot
natijalarini olish haqida axborotlarni tavsiya etishning istalgan shakli
uning ifodasini anglatadi. Quyidagi variantlar farqlanadi: verbal
shakl, (matn, nutqli), ramziy (belgi, formulalar), grafik (chizma,
jadval), obrazli (maketli, narsa-buyum, film va boshqalar).
82

---

Insoniyat hamjamiyatida axborot o ‘tkazishning eng asosiy uslubi
bu so ‘zdir. Shu sababli istalgan axborotlar bu a w a lo , mavzu
bo'yicha tashkiliy, ma’lum qoidalarga muvofiq tashkil etilgan matn-
lardir. Matnlaming 2 turi m a’lum: tabiiy til orqali (odatiy til), ilmiy
til. Tadqiqot natijalarining istalgan taqdimoti, o ‘z mohiyatiga ko‘ra
«aralash» turdagi matn bo'lib, tabiiy nutq tuzilmasiga «parchalar»
kiritilgan, qat’iy tushunchalardan iborat tilda ifodalangan bo'ladi. Bu
tillami 
qat’iy cheklab bo'lmaydi, chunki doimo bu tiplar bir-
birlariga hayotiy va ilmiy atamalarning kundalik muloqotda aralashib