Abuzalova M

Umumiylik va xususiylik. 
Tevarak-atrofimizni o„rab 
turgan 
olamdagi har bir narsa, har bir hodisa faqat o„ziga xos alohidalik 
xususiyatlariga egadir. Dunyoda mutlaq bir xil bo„lgan narsalarni ham, 
bir xil bo„lgan hodisalarni ham topib bo„lmaydi. Hatto bir daraxtning 
barglari ham bir-biridan farq qiladi. 
Biroq aynan bir xil narsa, voqea-hodisa bo„lmaganidek, boshqa 
narsalar va hodisalar bilan umumiy belgilari bo„lmagan narsalar va 
hodisalar ham dunyoda yo„q. Tol barglarining har biri bir-biridan farq 
qilganidek, terak yoki gujum barglaridan ajralib turadigan umumiy 

---

23 
belgilari-da bor. Shuningdek, tol, terak, gujumdan tortib to Afrikada 
o„sadigan palma-yu azim baobab daraxtlarigacha ularni “daraxt” degan 
mushtarak tushunchaga birlashtirish imkonini beradigan ba‟zi umumiy 
belgilari bor. Umumiy va xususiy belgilar o„zaro chambarchas 
bog„liqdir. Har qanday umumiylik xususiyliklarda yashaydi, mavjud 
bo„ladi. Har qanday xususiylik, ayni zamonda, umumiy belgi hamdir. 
(Masalan, [a], [o], [u], [o„], [e], [i] – har biri alohida fonema, ularning 
har birida “unli” degan umumiy belgi mavjud. ) 
Narsa va hodisalarda alohidaliklarning konkret xususiyatlari 
o„rtasidagi bog„lanishlar, bir tomondan, umumiylikni namoyon qilish 
bilan bir qatorda, ularning muayyanligi va mazmunini ham belgilaydi. 
Ikkinchi tomondan esa, umumiylikning konkretligi 
alohidaliklar 
sistemasi tarzida namoyon bo„ladi. Bu sistemaga strukturali yondashish 
bilishning nisbatan to„laqonli bo„lishini ta‟minlaydi. 
Umumiylik va xususiylik kategoriyalari borliqning, undagi narsa, 
voqea-hodisalarning, shuningdek, til hodisalarining birligini va xilma- 
xilligini anglashga ko„maklashadi.