O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

Nima uchun 30 yosh hayotning mazmuni inqirozi deb ataladi? 
O‘ttiz yoshga kelib, inson o‘zining intellektual salohiyatini rivojlantirish, kasbiy 
faoliyatda muayyan natijalarga erishiи, oilaviy hayotga mos keladi. Hayotning 
birinchi natijalari sarhisob qilinadi. 
30 yosh inqirozi uning hayoti haqidagi g‘oyalarni o‘zgartirishda, ba’zan esa 
avvalgi turmush tarzini yo‘q qilishda ham, ba’zi hollarda, ilgari mavjud bo‘lgan 
narsalarga qiziqishning yo‘qolishi bilan ifodalanadi. Ba’zan o‘z shaxsiyatini qayta 
ko‘rib chiqish, qadriyatlarni qayta baholashga olib keladi. Bu shuni anglatadiki, 
hayot rejasi noto‘g‘ri tashkil qilinganligi- bu kasbning o‘zgarishiga, oilaviy hayot 
tarziga, atrofdagi odamlar bilan bo‘lgan munosabatlarini qayta ko‘rib chiqishga 
olib kelishi mumkin. Muvaffaqiyatli tanlov bilan muayyan faoliyatga qo‘shilish, 
muayyan turmush tarzi, qadriyatlari va yo‘nalishini cheklamaydi, aksincha, uning 
shaxsiyatini rivojlantiradi. 
30 yosh inqirozi u yoshlikdan yetuklikka o‘tishni belgilaydi. Ushbu yosh inqirozi 
qanday hal qilinadi? 
Inqirozning yechimi o‘ziga xos xususiyatlarga, vaziyatning xususiyatlariga 
(oldingi, hozirgi) bog‘liq. 
Tadqiqotchilar xususan G. Abramova yoshlarning professional inqirozini hal 
qilishning mumkin bo‘lgan yo‘llarini ajratib ko‘rsatmoqdalar:
1. Kasbiy o‘sishni to‘xtatish-yetarli darajada stabilizatsiya qilish, kasbiy 
talablarni cheklash va hayotning boshqa sohalariga asosiy sabablarni o‘zgartirish. 
2. Professional faoliyat tomonlaridan birini mustahkamlash eng muvaffaqiyatli 
professional sohalardan birini tanlash va tor chegaralaridan tashqariga chiqmasdan 
malaka oshirish. 
3. Konstruktiv yechim professional rivojlanishning yangi usullarini topadi, bu 
esa sifat jihatidan boshqacha yuqori professional darajaga erishishga olib keladi. 
4. Halokatli qaror mojarolarda ifodalangan buzilish, ishni o‘zgartirish, qayta 
boshlashga urinish. 
Inson yoshligida o‘zini hayotda tasdiqlay boshlaydi, belgilangan maqsadlarni 
amalga oshiradi. Yoshlikda ko‘pchilik insonlar turmush o‘rtog‘ini uchratib oila 
qurishadi, professional ko‘nikma va tajribaga ega bo‘ladilar. Yoshlik-sevgi va 
do‘stlik munosabatlarining gullab-yashnashi davridir. 
Ushbu davrning markaziy yoshi neoplazmalari oilaviy munosabatlar va kasbiy 
mahorat deb hisoblanishi mumkin, chunki inson hayotining ma’nosini tushunib, 
birinchi natijalarini umumlashtiradi. Bundan tashqari, inqiroz 30 yosh davomida 
o‘z shaxsiy baxti uchun bir kishi uchun zarur bo‘lgan sharoitlarni o‘rganib va bu 

---

179 
asosida, umumiy hayot maqsadlarini aniqlash shuningdek, o‘z-o‘zini hayotdagi 
cheklovlarini qabul qilishi mumkin.