Peperomiya
(Qalampirlar oilasi). Vatani Osiyo tropiklari. Bu kichikroq bo’ladigan,
tupi yoyilib yoki tik turib o’sadigan manzarali-yaproq bargli o’simlikdir.
Peperomiyalarning barglari cheti butun, qattiq, terisimon, yaltiroq, dumaloq yoki
tuxumsimon shaklda bo’-lib, kalta bandlari bor, navbatma-navbat joylashgan.
Peperomiyalar orasida barglari ola, cheti sarg’ish yoki oqish bo’lib turadigan, barg
plastinkasining butun yuzida kumushsimon chiziqlari bo’ladigan (o’simliklar ko’p,
hattoki barglari mayda-mayda bo’lib, bujmayib turadigan xillari ham bor.
Peperomiyalarning gulla-ri mayda, ko’rimsiz, boshoq yoki so’ta ko’rinishidagi to’p-
gulga to’plangan bo’ladi. Peperomiyalar kamtalab o’simliklardir, yorug’lik
yetishmasligiga ko’nib ketaveradi (yorug’sevadigan ola bargli turlaridan tashqari),
Xonalar havosi quruq bo’lishiga bardosh berishi mumkin, lekin suv purkab
turiladigan bo’lsa, ko’pgina turlari yaxshiroq o’sadi; barglari tuk bilan qoplangan
xilla-rigagina suv purkash mumkin emas. Peperomiyalarni ayniqsa qishda o’rtacha
miqdorda sug’orib turish kerak, chunki ularning qattiq bo’ladigan terisimon barglari
namni kam bug’lantiradi; bundan tashqari, ko’pgina turlarining ildiz sistemasi yuza
bo’ladi — bularni ayniqsa ehtiyot bo’lib sug’orish kerak. Peperomiyalar poya yoki
barg (ba’zi turlari) qalamchalaridan ko’paytiriladi, qalamchalari sekinlik bilan ildiz
oladi. Ularga tuproq yumshoq, oziqli, namni yaxshi o’tkazib turadigan bo’lishi kerak.
Primula, navro’zgul (Navro’zgullar oilasi) Vatani — Xitoy. Bir talay gul chiqarib,
uzoq gullab turadigan, poyasi kalta, bo’yi past bo’ladigan o’simlik, barglari
ildizi yaqinida to’pbarg holida joylashgan bo’lib uzun bandlari bor. Barglari och
rangda, buyraksimon, tuklar, bilan qoplangan, chetlari jin-galak. Gullari yirik, oddiy,
har xil rangda, askari och yoki to’q pushti, ba’zan malina tusida bo’lib, soyavon
shaklidagi to’pgulga to’plangan.
Navro’zgullar yorug’, salqin xonalarda yaxshi o’sadi, ba’zan ularni deraza romlari
orasiga qo’yib qo’yiladi va qattiq sovuq paytlaridagina u yerdan olib tu-riladi. Ana
shunday sharoitlarda bular ayniqsa ko’p gullaydi, shu bilan birga gullarining ranggi
quyuq va yorqin bo’ladi. Navro’zgullar butun ,qish bo’yi va bahorning o’rtalarigacha
gullab turadi. Gullab turgan o’sim-liklarni mo’l-ko’l sug’orib va o’g’itlab turish
kerak; gullab bo’lganidan keyin sug’orish kamaytiriladi. Navro’zgullar har yili oziqli
yengil tuproqqa ko’chirib olib o’tqazib turiladi, bu tuproqqa go’ng qo’shish mumkin
emas, aks holda o’simlik kasallikka uchrab, qurib ketadi. Navro’zgullar ko’chirib olib
o’tqazish vaqtida tupini bo’lish yo’li bilan ko’paytiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |