Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Qiska javob
"xa" yoki "yo‗q" 
tarzida beriladigan tasdiq yoki inkor shaklidagi bitta murakkab so‗zdan iborat. 
Batafsil javob
savolning har bir elementi takrorlanadigan mulohazadir. Masalan,"Muhammad payg‗ambar tarixiy 
shaxsmi?" degan savolga "Ha" deb berilgan javob-qisqa javob, "Ha, Muhammad payg‗ambar 
tarixiy shaxs"deb berilgan javob - batafsil javob bo‗ladi. 
Javobning aniq yoki noaniq bo‗lishi savolning sifatiga, uning mantiqiy strukturasiga bog‗lik. 
Ma‘lumki,savol va javob mantiqan bog‗langan bo‗ladi, ya‘ni javobning mazmuni qo‗yilgan 
savolning sifatiga bog‗lik.Ana Shuning uchun ham baxs yuritish jarayonida "savoliga yasha javob" 
degan qoida amal qiladi. Noaniq, ko‗p ma‘noli savollarga aniq javob olish qiyin. 
Aniq javob 
- mantiqan to‗g‗ri qo‗yilgan savolga bildiriladigan mulohazadan iborat bo‗lib, 
unda ishlatilayotgan tushunchalar, so‗zlarning mazmuni va ma‘nosi konkret va ravshan bo‗ladi. 
Noaniq javobni
ifoda etuvchi mulohazalar ikki xil ma‘noli tushunchalar, so‗zlarni ishlatish 
natijasida hosil bo‗ladi. U ko‗pincha sofizmlarda uchraydi. Masalan, "Uyum" sofizmida sofistning 
"Agar qum uyumidan bir dona qum olib tashlansa, uyum saqlanadimi?" degan savoliga "Ha" deb 
javob berishadi. Uning "YAna bir qum donasini olib tashlasak-chi? Unda ham qum uyumi saqlanib 
qoladimi?" degan navbatdagi savoliga ham "Ha" javobi beriladi. Bu holda, ya‘ni tasdiqlovchi javob 
birorta ham qum donasi qolguncha berilaveradi. Bu yerda mantiqiy xato "Uyum" tushunchasi 
mazmunining noaniqligidan kelib chiqadi. Mazkur tushuncha faqat o‗zining ma‘lum bir miqdordagi 
qumlar to‗plamini ifoda qilishi bilangina emas, ya‘ni o‗zining hajmiga ega bo‗lishi bilangina emas, 
balki sifatiy tavsifiga: shakliga, ko‗lamiga va Shu kabilarga ham, ya‘ni mazmuniga ham ega. Sofist 
esa urg‗uni uning miqdoriga berayapti. Ana Shuning uchun ham javob oxir-oqibatda xato bo‗lib 
chiqadi. 
Beriladigan javob to‗g‗ri bo‗lishi uchun ma‘lum bir metodologik talablarga rioya qilish zarur. 
Ular quyidagilardir: 
1. Javob aniq, ravshan va iloji boricha ixcham bo‗lishi shart. 
2. Javob mantiqan ziddiyasiz bo‗lishi zarur. 
3. Javob yetarli darajada asoslangan bo‗lishi kerak. 
4. Javob savoldagi noaniqlikni kamaytirishi, iloji boricha to‗la bo‗lishi zarur.