O`zbekiston respublikasi oliy va or`ta maxsus ta`lim vazirligi

II. Nafaqaga chiqqan davr 
(nafaqaga chiqqan birinchi yil) – bu yangi ijtimoiy status, yangi rolni 
egallash. Bu davr quyidagilarda namoyon bo‘ladi: 1.Rivojlanishning ijtimoiy vaziyati. eski aloqalar 
birinchi davrda saqlanib qoladi, ular sekin-asta kamayib boradi; – asosan aloqalar qarindoshlar va 
yaqinlari bilan bo‘ladi (“tajribasiz nafaqaxo‘rlar bilan juda ehtiyot bo‘lib muloqotda bo‘lish lozim); – 
sekin asta nafaqaxo‘r do‘stlari paydo bo‘ladi; – yaqinlari va do‘stlari bo‘sh vaqti ko‘p nafaqaxo‘rning 
nabiralar tarbiyasi bilan shug‘ullanishini istashadi, shuning uchun bolalar va nabiralar bilan muloqot ham 
nafaqaxo‘r ijtimoiy vaziyatining bir qismi hisoblanadi. 2. Yetakchi faoliyat: – bu birinchi navbatda yangi 
rol sifatida “o‘zini izlash”, turli faoliyatlarda o‘z kuchini sinab ko‘rishdir, bu “sinab ko‘rish va xato 
qilish” metodi orqali o‘z-o‘zini aniqlashdir (bunda u kundan kunga hayot qisqaligini his qiladi). – Ayrim 
nafaqaxo‘rlar nafaqani rasmiylashtirib kasbiy faoliyati bo‘yicha mehnat faoliyatini ham davom ettirishadi. 
Bunda ishlayotgan nafaqadagilarda shaxsiy muhimlik hissi ortadi. – Yoshroq insonlarni uyaltirish, 
o‘rgatish hissi borgan sari kuchayadi. – Ayrim nafaqaxo‘rlar xotirjam o‘tgan umrini sarhisob qilishga 
harakat qiladi, ayrimlar “memuarlar” yozib o‘z tajribasi va kechinmalari bilan bo‘lishishga harakat qiladi.