O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti

II juft bosh miya nervi – ko‘ruv nervi 
(n.opticus) – 
sezuvchi nerv, ko‘ruv 
analizatorining o‘tkazuvchi yo‘li 4 ta neyrondan iborat.
 
Tekshirish usullari.
1.
Ko‘ruv o‘tkirligini tekshirish (Sivsev, Kryukov, Golovin) jadvallari orqali.
2.
Ko‘ruv maydonini perimetr yordamida aniqlash. Ko‘ruv maydonining normal 
chegaralari: tashqi chegara 90°, ichki – 70°, yuqori - 60°, pastki 70°ga teng. 
3.
Rang ajratishni Rabkinning polixromatik jadvali yordamida tekshiriladi.
4.
Ko‘z olmasining tubi oftalmoskop orqali tekshiriladi. 
 
Ko‘ruv yo‘li va ko‘ruv traktining zararlanishi. 
Ko‘ruv analizatorining 
zararlanishi ko‘ruv o‘tkirligini (visus), rang ajrata bilishni va ko‘ruv maydonining 
o‘zgarishi bilan namoyon bo‘ladi. Ko‘z retinasi yoki ko‘ruv nervi bir tomonlama 
zararlansa shu tomondagi ko‘z ko‘rmaydi, bunga amovroz deyiladi. Ko‘ruv o‘tkirligining 
pasayishi, ambliopiya deyiladi. Bunga nerv sistemasining organik (ko‘ruv nervi nevriti, 
bosh miya va gipofiz o‘smasi, optiko-xiazmal araxnoidit), ba‘zan funksional kasalliklar 
sabab bo‘ladi. Rang ajrata bilishning buzilishi belgilari rangni ajrata olmaslik 
(axromatopsiya), rangni farqlay olmaslik (disxromatopsiya) yoki yashil va qizil ranglarni 
ko‘rmaslik (daltonizm) bilan namoyon bo‘ladi. Agar xiazma, ko‘ruv trakti yoki po‘stloq 
osti ko‘ruv markazlari zararlansa gemianopsiyalar paydo bo‘ladi. Gemianopsiya har 
ikkala ko‘zning chap yoki o‘ng yarmida sodir bo‘lsa, gomonim gemianopsiya, har ikkala 
ko‘zning tashqi – temporal yoki ichki – nazal yarmida sodir bo‘lsa geteronim 
gemianopsiya deyiladi. Ko‘ruv nervi xiazmasining o‘rta qismi zararlansa, bitemporal 
gemianopsiya, agar xiazmaning chetki qismi zararlansa, binasal gemianopsiya sodir 
bo‘ladi. Ko‘ruv trakti yoki po‘stloq osti ko‘ruv markazi bir tomonlama zararlansa 
gemianopsiya qarama-qarshi tomonda sodir bo‘ladi. Agar po‘stloqdagi ko‘ruv sohasi va 
radiatio optica 
bir tomonlama zararlansa gemianopsiya qarama-qarshi tomonda sodir 
bo‘ladi, lekin bu holatda gemianopsiya to‘liq bo‘lmasdan makulyar ko‘ruv sohasi 
saqlanib qoladi. Ko‘ruv maydoning hamma tomonalrining qisqarishiga ko‘ruv 
maydonining konsentrik torayishi deyiladi. Ko‘ruv maydonining ichida ko‘rish qobiliyati 
orolcha tarzida yo‘qolsa, bunga skotoma deyiladi. Patologik jarayonning xarakterini 
aniqlashda ko‘z olmasining tubida bo‘ladigan o‘zgarishlarni aniqlash katta ahamiyatga 
ega.