Proyektiv metodlar Nabiyeva Kamolaxon

Proyektiv metodlar

Nabiyeva Kamolaxon

Xoshimova Nazira

Proyektiv metodlar

Proyektiv metodlar

Proyektiv metodlar test usullarining bir ko’rinishi hisoblanib, ularda tekshiriluvchiga aniq tizimga yoki ko’rinishga ega bo’lmagan noaniq narsalar tavsiya etiladi va ularni sharhlash topshirig’i beriladi. Binobarin, tekshiriluvchiga turlicha talqin qilish mumkin bo’lgan rasmlar, tugallanmagan hikoyalar, biror aniq ko’rinishi mavjud emas buyumlar, yog’ochlar berilishi, yoki ularga qarab tekshiriluvchi o’zining hissiy kechinmalari, qiziqishlari, dunyoqarashi nuqtai nazaridan baholashi kutiladi.

Proyektiv usullar qatoriga mashhur “Rorshaxning siyoh dog’lari” testini kiritish
mumkin (1921y.). Bu – ikki tomonlama simmetrik shaklda berilgan 10 xil dog’lardan
iborat bo’lib, har bir “dog’” nimaning shaklini eslatishi so’raladi. Uning og’zidan
chiqqan so’zlar, assosiasiyalarga qarab (kontent-tahlil qilinib), shaxs xususiyatlari
yuzasidan xulosa chiqariladi.
Yana bir proyektiv usul – bu S.Rozensveygning rasmli assosiasiyalaridir. Bunda turmushda tez-tez uchrab turadiganziddiyatli vaziyatlarni aks ettirgan rasmlar tekshiriluvchiga tavsiya qilinadi. Bu rasmlarda bir tomonda turgan personajlar nimalarnidir gapirayotgan holda gavdalantiriladi, unga qarama-qarshi tomondagi shaxs hali javob qaytarib ulgurmagan, tekshiriluvchidan tekshiruvchi tez, qisqamuddat ichida bo’sh kataklarga qaytarilishi kutilayotgan javobni yozishni so’raydi.
Berilgan javoblarga qarab shaxsning yo’nalishi, uning ziddiyatlarga munosabati, jaholat hissining xususiyatlari, bu hisning kimlarga qaratilganligi va shunga o’xshash faktlar to’planadi.

Агрессивлик тести( Розенцвейг тести модификацияси)

• Методика ҳақида. Мазкур тест агрессивлик даражасини аниқлашга мўлжалланган. Агрессия – бошқа одам ёки одамлар гуруҳига жисмоний ёки психологик зарар етказишга қаратилган индивидуал ёки жамоавий хатти – ҳаракатлар.С.Розенцвейг методикаси фрустрация тестидан олинган 24 та расмдан иборат. Бу расмларда одамлар турли эмоциоген, фрустрацион вазиятларда тасвирланган.

• Синалувчига кўрсатма: «Ҳурматли иштирокчи! Ҳозир сизга бир неча расм кўрсатилади. Бу расмларда бир одам иккинчисига нисбатан қандайдир ҳаракатни амалга оширади. Сиз ўзингизни иккинчи одам ўрнига қўйиб, унинг номидан жавоб беришингиз керак. Жавобни тез ва кўп ўйламай қоғозга расмнинг тартиб рақами билан ёзиб қўймоғингиз лозим».

Natijalarni baholash

Natijalarni baholash

• Натижаларни баҳолаш.Синалувчиларнинг жавоблари икки хил бўлиши мумкин:1) агрессив реакцияли жавоб; 2) ноагрессив реакцияли жавоб.Агрессив реакцияларга бошқа одамни қоралаш, ҳақоратлаш ёки унга жисмоний зарар етказишга йўналтирилган реакциялар киради. Ноагрессив реакцияларга вазиятни юмшатиш, айбни ўз бўйнига олиш, рўй берган ҳодисага эътибор бермаслик, ҳиссиётга берилмай босиқлик билан қарор қабул қилиш каби реакцияларни киритиш мумкин.

Тахмин қилинишича, агрессивлиги юқори бўлган одамлар фрустрацион вазиятларда бошқа одамларга нисбатан агрессив реакцияларни намойиш этишга кўпроқ мойил бўладилар.

Nazariy yondoshuv

Агрессив реакциялар сони 14 ва ундан кўп бўлса, агрессив реакциялар сони 10 ва ундан кам бўлса, синалувчининг агрессивлик даражасини юқори, деб ҳисоблаш ўринли. Агар ноагрессив реакциялар сони 14 ва ундан кўп бўлса, агрессив реакциялар сони 10 ва ундан кам бўлса, синалувчининг агрессивлик даражасини паст, деб ҳисоблаш ўринли. Агар реакциялар ўртасидаги нисбат 9/13 бўлса, синалувчининг агрессивлик даражаси ҳақида аниқ хулосага келиш қийин.

E’tiboringiz uchun raxmat!