www.ziyouz.com kutubxonasi
290
achinmoqdamisen?
— Gangada g‘arq etilgan mo‘ysafid Yazdiyga ham... rahmim keldi.
— Rahmdil bo‘lmoq yaxshi, ammo g‘animlarim murodlariga yetsalar, meni ne ko‘ylarga
solishlarini o‘yladingmi? Butun mamlakatda menga qarshi isyon ko‘targan johillar g‘olib
chiqsalar, meni kofirdan olib, dahriyga solib, o‘n jonimdan birini ham tirik qo‘ymagaylar-
ku!
Akbar belidagi kamariga olmos sopli xanjarini qistirib olgan. Salim uni ko‘pdan beri
bugungidek qat’iyatli va shiddatkor qiyofada ko‘rmagan edi.
— G‘animlarim mamlakat ichidagina emas, tashqarida ham bizga qarshi qancha xurujlar
qilayotganidan xabaring bormi? — so‘radi u Salimdan. — Mavlono Abulfazl, shahzodaga
Adandan kelgan maktubni ko‘rsating!
Abulfazl Adanda g‘animlar asoratiga tushib qolgan Gulbadan begimning maktubini
Salimga berdi. Maktubni o‘qigan sari shahzodaning iztirobi osha bordi.
«Dunyoda yagona najotkorim bo‘lgan hazrati Akbarjon! — deb yozgan edi Gulbadan
begim. — Yoshim oltmish birga kirganda bunday qora kunlar boshimga tushar deb hech
o‘ylamagan edim. Boburiylar xonadonining eng keksa kayvonisi men bo‘lganim uchun
Arabistonga borib, og‘am Komron mirzoning qabrlarini ziyorat qilmoqchi edim. Hazrat
otamning tabiatlaridagi sayyohlik ishtiyoqidan ozginasi menga ham o‘tgan ekan,
dengizda suzish, ko‘rmagan yurtlarimni ko‘rish orzusida yo‘lga chiqdim. U paytlarda hali
isyonlar boshlanmagan edi. Siz bizga «Tezrov» degan yaxshi dengiz kemangizni bergan
edingiz. Arab dengizidan eson-omon suzib o‘tganimizdan so‘ng eshitdikki, Hindistonda
sizga qarshi isyonlar boshlanibdi. Sizdan zarba yeb qochgan bir talay alamzada shayx-u
imomlar Adanga panoh istab kelgan ekanlar. Ular johillarni bizga qarshi qo‘zg‘otdilar.
Adan hokimi go‘yo bizni tashqi tajovuzlardan himoya qilmoqchi bo‘lgandek, ko‘rimsiz bir
binoga kiritib, atrofimizga soqchilar qo‘ydirdi. «Tezrov» kemamizni ham allaqayoqqa olib
ketib, ko‘rfaz burchagiga yashirib tashladilar. Kunlar, haftalar o‘tdi. Biz hibsga
tushganimizni sezib, hokimdan darhol bo‘shatishlarini talab qildik. Shunda Adan hokimi
bizning huzurimizga shayxulislomini yuborib, dahshatli gaplarni ayttirdi. Go‘yo siz kofir
bo‘lgan emishsiz, biz shuning uchun sizdan voz kechmog‘imiz kerak emish. Muhammad
Hakimni Hindiston taxtiga eng munosib tojdor deb shayxulislomga kafolat bermog‘imiz
kerak emish! Ulug‘ Boburning farzandlari orasida tirik qolgani birgina menman! Nahotki
oltmishdan oshganimda shunday xiyonat yo‘liga kirsam?! Xoin bo‘lib yashagandan ko‘ra,
sizga, otamning ruhiga sodiq turib jon berishni afzal deb bilurmen. Shayxulislomga buni
ro‘yirost aytdim.
Men-ku, yoshimni yashaganmen. Siz yonimga qo‘shgan qo‘riqchi yigitlarga, yosh
kanizlarimga rahmim kelur. Hazrati Akbarjon, oxirgi nafasim qolguncha men sizga
sadoqat saqlagaymen. Ilojini topsangiz, bizni bu yovuz odamlarning asoratidan
qutqaring! Maktubni yig‘lab yozgan ammangiz Gulbadan begim».
Maktub Salimga qattiq ta’sir qilganini Akbar uning yaltirab ketgan ko‘zlaridan payqadi.
— G‘animlarimizning noinsofligini ko‘rdingmi?— dedi. — Kobuldagi mayparast inimni
menga qarshi qo‘zg‘atganlari oz ekan! Endi hajga ketgan ammamni ham dushmanimga
aylantirmoqchi ekanlar! Ammo bizning tarafdorlarimiz ham oz emas. Adandan bu
maktubni bizga Qilichxon Andijoniy yetkazib keldi. Qilichxonni turk kemachilari
dengizdan o‘tkazib qo‘yibdi. Ular Seydi Ali Raisni yaxshi bilar ekanlar. Biz Dehlida Seydi
Alining hurmatini joyiga qo‘yib jo‘natganimizdan Turk podshosi mamnun ekan...
Yodingda bormi biz Surat bandaridan ulkan bir turk zambaragini arobalarga ortib
Fathpur Sikriga keltirgan edik.
— Sulaymoniy zambaragimi?
— Ha, keyin biz bu zambarakni eng katta daryo kemasiga o‘rnatdik, Bangolada
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |