www.ziyouz.com kutubxonasi
293
Jang-u jadalga ko‘proq qiziqadigan Murod Man Sinx boshchiligidagi ilg‘or qismlar bilan
oldinda borar edi. Muhammad Hakimning askarlari Kobul bo‘sag‘asida Man Sinx va
Murodning o‘ng ming kishilik otliq qo‘shinlari bilan qattiq jang qilib ko‘rdilar. Man
Sinxning rajput yigitlari va Murodga saralab berilgan otliq jangchilar Muhammad Hakim
askarlarining qarshiligini yengib, Kobulga birinchi bo‘lib yorib kirdilar. Orqadan
Akbarning o‘zi yana qirq ming askar bilan kelmoqda edi. Unga bas kelolmasligini sezgan
Muhammad Hakim qal’aning narigi darvozasidan chiqib, shimol tomondagi tog‘larga
qarab qochdi. Yo‘lda undan ajralib, orqaga qaytgan singlisi Baxtiniso begim eri Xo‘ja
Hasan Badaxshiy bilan birga Akbar kelib tushgan O‘rta Boqqa bordi.
«Akbar kofir bo‘lib, salla ham o‘ramay qo‘yganmish!» degan ovozalarni Baxtiniso begim
ham ko‘p eshitgan edi. «Hazrat og‘am brahman kiyimida peshonasiga qizil xol qo‘ydirib
kelgan bo‘lsalar, qandoq ko‘rishgaymiz?» degan iztirobli o‘ydan begimni g‘am bosmoqda
edi.
Lekin uni ko‘shk ayvonida kutib olgan Akbar avvalgiday ipak to‘n kiygan, boshiga simobi
salla o‘ragan edi. Baxtiniso begim birdan o‘zini uning oyog‘i tagiga tashladi-yu, yig‘lab
gapirdi:
— Gumroh singlingizni, kechiring, hazrat og‘ajon! Sizga peshvoz chiqolmadim! Sodda
bo‘lmasam, yomon ovozalarga ishonarmidim?!
Akbar singlisini yelkasidan olib oyoqqa turg‘izdi, uning yoshli ko‘zlariga tikilib:
— Hayriyat, siz o‘zingiz keldingiz, — dedi. — Lekin inimiz nechun qochib yuribdir?
Muhammad Hakimda sizdagichalik ham jur’at yo‘qmi?
— Iningizni ulfat beklari qo‘rqitib birga olib ketdi. «Sizni hajga yuborib o‘ldirgaylar,
Komron mirzoday ko‘r qilgaylar!» desalar Muhammad Hakim shunga ishonib qochdi!
— Ammo o‘sha beklarni tuttirib tilka-pora qildirmog‘im kerak. Inimizning ketidan
quvg‘inchi yuborsam, hammasini tutib kelgay!
— Hazrat og‘ajon, iningizning niyati yomon, sizga tutqich bermay, Balxdagi
shayboniyzodalar tomoniga o‘tib ketgay. Ulardan shunday taklif bilan elchi ham kelgan
edi. To‘polon sal bosilguncha quvg‘inchi yubormay turing, battar malomatga qolmaylik!
O‘ttiz to‘rt yoshga kirgan Baxtiniso Kobulning eng aqlli va mulohazali ayollaridan sanalar
edi. Katta momolari Mohim begimni ko‘rgan keksa odamlar Baxtinisoni o‘sha dono
ayolga o‘xshatishardi. Onalari Norchuchuk begim o‘lib ketgandan beri Kobulni idora
etishda mayparast Muhammad Hakimga mana shu singlisi yordam berib yurganini, biroq
keyingi paytlarda u Baxtinisoning maslahatlariga kirmay qo‘ygani uchun shuncha
falokatlar yuz berganini Akbar xufiyalar axborotidan ham bilar edi.
— Baxtiniso, bugundan e’tiboran mening inim ham siz o‘zingizsiz! — dedi. — Muhammad
Hakim men uchun o‘ldi. Siz haqsiz, uning ketidan quvg‘inchi yuborishga ham arzimaydir!
Akbar Kobulda uzoq turolmasligini bilardi. Sunbula kirib, atrofdagi tog‘larga qor tushgan,
kechalari sovuq edi. Dovonlar bekilmasdan tezroq janubga qaytib ketishi kerak edi.
Lekin inisining o‘rniga kimni Kobul hokimi qilib tayinlashi mumkin? Asosiy ishni olib
boradigan amirlar topiladi. Ammo podsho oilasidan kim bu ishga munosib? Akbarning
o‘g‘illari hali yosh...
Kechasi xonayi xosda u Abulfazl bilan shu haqda maslahatlashar ekan, yana Baxtinisoni
ko‘z oldiga keltirdi. Faqat uni ayol kishi deb pisand qilmasliklari mumkin.
— Biroq jannatmakon Bobur bobongiz Hindistonga ketganlarida Kobul ixtiyorini Mohim
begimga berib ketganlari tarixdan ma’lum, — dedi Abulfazl. — Baxtiniso begim ham
o‘sha ulug‘ momolariga o‘xshar emishlar. Munimxon shunday dedi.
— Baxtiniso Muhammad Hakimdan o‘n chandon aqlliroq, — dedi Akbar. — Faqat uning
baquvvat bir amir muovini bo‘lmog‘i lozim.
Ikkovi kengashib bu ishga Man Sinxni munosib ko‘rdi. Uni besh ming rajput yigiti bilan
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |