A ashirov, sh. Atadjanov

59

---

R. Turnvald (R. Thurnwald, 1869
—
1954-yillar)
— asosiy 
kitobi — “ Kishilik jamoasining ijtimoiy asosi” (“Die menschliche 
Geselschaft in ihren soziologische Grunlagen”), 1931-yilda nashr 
etilgan.
B. 
Malinovskiy (B. Malinovski, 1884
—
1942-yillar)
— asosiy 
asari “ Madaniyatning ilmiy nazariyasi” (“A Scientific Theory o f 
C ulture”) deb nornlanib, 1944-yilda chop etilgan.
A. Radkliff-Braun (A. Radcliff-Brawn, 1881
—
1955-yillar)
— asosiy tadqiqoti -- “ Primitiv jamoaning tuzilishi va funksiyasi” 
(“ Structure and Function in Primitive Society”), 1952-yilda 
bosilib chiqqan.
Funksionalistik nazariya ilk m arotaba nemis etnologi Rixard 
Turnvald tom onidan yaratilgan. Biroq, G erm aniyada funk- 
sionalizm keng ommalasha olmaganligi tufayli Angliyada mashhur 
ilmiy maktab tarzida shakllanib, ijtimoiy va madaniy antropologiya 
taraqqiyotida o ‘ziga xos o‘ringa ega bo‘lgan. Mazkur yo‘nalishning 
yirik namoyandalaridan biri m ashhur etnolog olim Bronislav 
Malinovskiydir.
B. Malinovskiy
(1884— 1942yy.). Etnologiyadagi m ashhur 
klassik olimlardan biri Bronislav Malinovskiy Krakovda tug‘ilgan 
va shu shaharda tahsil olgan. Yangi Gvineya va Melaneziyada dala 
etnografik tadqiqotlarini amalga oshirgan. 1927— 1938-yillar 
mobaynida London iqtisodiyot m aktabida ishlagan, 1938-yil 
AQShga immigrant bo‘lib ketgan va um rining oxiri (1942-yil) 
gacha Yel universitetida faoliyat ko£rsatgan.
Malinovskiy madaniyatga oid empirik nazariya asoschisi 
hisoblanadi. Tadqiqotchi ushbu nazariyani yaratish jarayonida 
o ‘zidan oldingi mutaxassislarni dala-etnografik ekspeditsiyalar 
o ‘tkazmaganlik va faqatgina muzey materiallarini o ‘rganish bilan 
cheklanib qolganliklari uchun tanqid qilgan. U olib borgan dala- 
tadqiqotlari jarayonida juda ham qiziqarli ilmiy xulosalarga kelgan. 
Malinovskiyning fikricha, etnologiya qandaydir psixologik faraz, 
gipotezayoki faqatgina biror hodisa, buyum yoki predm etni 
tavsiflash bilangina cheklanib qolmasligi lozim. Chunki, tashqi