Qarshi davlat universiteti republic of uzbekistan

Pedagogik texnika 
- o’qituvchiga o’quv faoliyatida ham o’qishdan tashqari faoliyatda ham 
zarur bo’lgan umumiy pedagogik malakalar majmuidan tashkil topadi. Pedagogning 
pedagogik texnikasi – bu shunday bir malakalar yig’indisidirki, u tarbiyalanuvchilar ko’rib 
eshitib turgan narsalar orqali ularga o’z fikrlari va qalbini yetkazish imkonini beradi. 
Nutq texnikasi, mimika, pantomimika, ma'noli qarash, hissiy psixik holat, kayfiyat va 
istehzoli tabassum, savodli gapirish, aniq imo-ishora
 
Pedagogik texnikani egallashning asosiy yo'llari: 
1.
O'qituvchi rahbarligidagi mashg’ulotlar o’tkazish. 
2.
Mustaqil ishlash.
3.
Kasbiy jihatdan o'z-o'zini tarbiyalash 
4.
Jamoaviy ish olib borish. 

---

56 
manbaalarda, darsliklarda tilning moxiyati, vazifasi juda kam xolda, ya’ni eng muxim aloka 
vositasi bo`lgan ijtimoiy xodisa sifatida talkin qilinadi. 
Nutq, ayniqsa, o‘qituvchi nutqi tilni ana shunday rangni turli turli tuman tarzda idrok etish 
asosida shaqllanadi. Ayniksa, yozma va ogzaki nutqni rivojlantira olgan odamgina erkin va 
mustakil fikrlay oladi. 
Nutq, aynan o‘qituvchi nutqi, jamiyat madaniy – ma’rifiy tarakkiyotining, shaxs ma’naviy 
kamolotining muxim belgisidir. 
O‘zbekiston Respublikasining «Davlat tili haqida»gi, «Ta’lim to`g`risida»gi Qonunlari, 
«Kadrlar tayyorlash Milliy dasturim» va boshqa xujjatlarda ta’lim tizimining barcha 
boskichlarida yosh avlodda nutq madaniyati malakalarini shaqllantirish va takomillashtirish 
masalalariga ham katta e’tibor berilgan. I.A.Karimov O‘zbekiston Oliy Majlisining 1X 
sessiyasida so‘zlagan nutqida bunday deb ta’kidlagan edi : « O‘z fikrini mutlako mustakil ona 
tilida ravon, go‘zal va lunda ifoda eta olmaydigan mutaxassisni, avvalambor, raxbar kursisida 
utirganlarni bugun tushunish ham, oklash ham qiyin». / «Barkamol avlod, O‘zbekiston 
tarakkiyotining poydevori»., Toshkent., 1997 yil, 9 – bet /. 
Ayniksa, o‘qituvchining nutq madaniyati bizning tugunmas til boyligini egallash 
darajamizdir. 
O‘qituvchi nutqining madaniyatliligini ta’min etadigan tugrilik, soflik, aniklik, mantikiylik, 
ifodalilik, rang – barangli
к
kabi bir kancha sifatlar mavjud. 
O‘qituvchi nutqi, nutqning ana shu sifatlarini va texnikasini o‘quvchilarga urgatadi. 
O‘qituvchi nutqini o‘quvchilarga urgatishdan maksad o‘quvchi va talabalarni ta’lim – 
tarbiya va shaxsni shaqllantirishning muxim vositalaridan biri bo`lgan nutqni egallashlariga 
yordam berish, pedagogik muloqot madaniyati asoslari bilan tanishtirish, ularni ovozdan 
foydalanish va uni yaxshilash texnikasini egallashlariga yordam berishdir. 
Bu mavzuni ukish natijasida talabalar nutq haqidagi bilim asoslari bilan tanishadilar, 
o‘qituvchi nutqining sifatlari bilan, nutq texnikasi asoslari bilan hamda xozirgi o‘zbek adabiy 
tilining normalari bilan tanishadilar va unga amal qilishga urganadilar, ifodali ukish 
madaniyatini egallaydilar.