Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro tibbiyot instituti Ichki kasalliklar propedevtikasi kafеdrasi

O‘pka qirrasi harakatini aniqlash. 
O‘pka qirrasi harakatini aniqlash o‘pka pastki chegarasini 
to‘g‘ri aniqlashga imkon beradi. Buning uchun o‘pkaning pastki chegarasi aniqlangandan so‘ng 
bemordan chuqur nafas olib, uni ushlab turish so‘raladi va yana boshqatdan chegara aniqlanadi, 
so‘ngra shu holat chuqur nafas chiqarish orqali bajariladi. O‘pka pastki qirrasining harakatlanishi 
pastga 3 – 4 sm va yuqoriga ham shunchani tashkil qilsa me‘yor hisoblanadi. 
Eng ko‘p harakatlanish kurak va qo‘ltiq osti chiziqlarida aniqlanadi, chunki bu yerda plevra sinusi 
katta bo‘ladi. O‘pka qirrasining faol harakatlanishidan tashqari, yana uning vaziyatga bog‘liq 
harakatlanishi farq qilinadi. Tik vaziyatdan yotiq vaziyatga o‘tganda o‘pkaning pastki chegarasi 
taxminan 2 sm pastga siljiydi, yonboshlagan vaziyatda esa o‘pkaning pastki qirrasi erkin tomonga 
(pasatga) 3 – 4 sm siljiydi. 
Og‘ir yotgan bemorlarni tekshirganda o‘pka qirrasining bu sust harakatini esda tutish kerak. 
Patologiyada o‘pka pastki qirrasining harakati, o‘pka to‘qimasining elastikligi susayadi. Bu asosan 
o‘pka emfizemasida, o‘pka dimlanishida, uning infiltrativ yallig‘lanishida kuzatiladi. O‘pka 
harakatining kamayishi plevra bo‘shlig‘ning hajmi kichrayganda (sinuslarning) plevritda yoki 
plevra pardalari yopishib qolganda ham kuzatiladi. 
O‘pka bo‘lagi chegarasini mo‘tadil sharoitda aniqlash mumkin emas. Patologik hollatlarda 
o‘pkaning ayrim bo‘laklari har xil tovush berishi mumkin (krupoz yallig‘lanish, absess). Shu orqali 
biz kasallikni bir – biridan farq qilamiz.