Alisher Navoiy 1 library ziyonet uz

Nasoi m  ul -M uhabbat ( I-  qi sm)  
Alisher Navoiy
 
 
17 
library.ziyonet.uz/ 
 
Avvalgʻi tabaqadindur va Sariy Saqatiyning ustozidur va Dovud Toyi q. s. bila suhbat 
tutgandur. Va Dovud yuz yetmish beshda oʻtubdur va Ma’ruf q. s. ikki yuzda. Ul 
debdurki, sufiy munda mehmondir. Mehmon taqozosi mezbongʻa jafodur. Mehmonki, 
adabliq boʻlgʻay, muntazir boʻlgʻay, yoʻqki mutaqoziy. Birov andin vasiyat talab qildi. Ul 
dedikim, [ehtiyot boʻl Allohu taolo seni miskin suratidin boshqa suratda koʻrmasin1]. 
Shayx ul-islom dedikim, Ma’ruf bir kun xoharzodasigʻa dedikim, chun anga hojating 
boʻlsa, mendin ont ber! Mustafo s. a. v. duoda ayttikim, [ey bor xudoyo, senga iltijo qilib 
soʻrovchilar haqqi, senga ragʻbat qiluvchilar haqqi va sen tomon tashlaydigan 
qadamlarim haqqi hurmati (sendan) soʻrayman2], mening bu gʻamlarim haqqi sening 
sari. [Ma’rufdin muhabbat haqida soʻrashganda, aytdi: Muhabbat – xalq oʻrgatadigan 
narsa emas, balki u Haqning in’omi va fazlidir3]. Aning qabri Bagʻdoddadur va xaloyiq 
qiblai duosidurki, derlar – anda duo mustajob boʻlur. 
23.
 
A
BU 
S
ULAYMON 
D
ORONIY Q
.
 R
. 
Avvalgi tabaqadindur. Oti Abdurahmondur. Shom mashoyixidin. Doron degan yerdinki, 
Damashqning kentlaridindur, qabri ham anda-oʻqdur. Ahmad b. Abulhavoriyning 
ustodidur, Rayhonat ush-Shom. Va ta’rix ikki yuz oʻn beshda oʻtubdur. Andin 
soʻrdilarkim, ma’rifati haqiqiy nedur? Dedi uldurki, ikki dunyoda murod birdin oʻzga 
boʻlmagʻay. Va ham ul debdurki, bir kitobda oʻqubmenki, Haq s. t. debdurki, [tun kirishi 
bilan meni unutib, uyquga ketgan kishining menga muhabbat da’vo qilishi yolgʻondir]1 
Va ham ul debdurki, vaqtiki, Iroqda erdim, obid erdim va Shomda orifmen. Bu toifadin 
ba’zi debdurlarki, Shomda aning uchun orif erdiki, Iroqda obid erdi, agar anda obidroq 
boʻlsa, munda orifroq boʻlgʻay erdi. Va ham Abu Sulaymon debdurki, [koʻpincha haqiqat 
(kashfu asror) qalbimda qirq kunlab uloqib yuradi. Ularni faqat ikki guvoh: oyat va hadis 
asosidagina qalbimdan joy olishiga ruxsat beraman]2. Va ham ul debdurki, [qalb 
matlubni topolmay gʻamgin boʻlganida, ruh uni topganidan shod boʻladi]3. Ahmad b. 
Abulhavoriy debdurki, Abu Sulaymongʻa dedimkim, xilvatda namoz qildim, andin lazzat 
toptim. Soʻrdikim, lazzatingning sababi ne erdi? Dedim, meni hech (kim) koʻrmadi. 
Dediki, [qalbingda xalq yodi oʻtgan payt sen, albatta, zaifsen]4. Ham ul debdurkim, [Har 
bir narsaning zangi boʻladi, qalb nurining zangi esa, toʻyib ovqatlanishdir]5. 
 
Ham ul debdurkim, [kimki, hamma narsadan uzilib, Allohga bogʻliqligini bildirmoqchi 
boʻlsa, Allohdan boshqa narsalarni yelkasidan uloqtirib tashlashi vojibdir]6. Ham ul 
debdurkim, [Bandani tezroq Haqqa yetkaruvchi narsa muhosabadir]
(7)
. 
24.
 
D
OVUD B
.
 
A
HMAD 
D
ORONIY R
.
 T
. 
Abu Sulaymon Doroniyning qardoshidur. Qardoshi bila suhbat tutub edi. Ahmad b. 
Abulhavoriy debdurkim, Dovuddin soʻrdumki: ne dersan ul koʻngulnikim, anga yaxshi 
un asar qilgʻay? Dedi: ul koʻngul za’fu ranjurligʻidin boʻlgʻay, anga iloj qilmoq kerak. 
25.
 
I
BROHIM 
A
DHAM Q
.
 T
.
 R
. 
Avvalgʻi tabaqadindur. Kuniyati Abu Ishoq va oti va nasabi Ibrohim Adham binni 
Sulaymon, binni Mansur al-Balxiy. Mulukdin erkani xud mashhurdur. yigitlikda tavba 
tavfiqi topti. 
 
Bir kun ovgʻa boradur erdi. Hotife nido qildiki, ey Ibrohim, sani bu ish uchun 
yaratmaydurlar. Bu soʻzdin anga ogohligʻ yuzlandi va mulk tarkin qilib, bu toifa tariqin 

---