A. Q. Q a y im o V aholi yashash joylarini



Download 4,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet65/78
Sana18.01.2022
Hajmi4,73 Mb.
#386890
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   78
Bog'liq
AHOLIYASHASHJOYLARINIKOKALAMZORLASHTIRISHPDF

™ t°C e k iS y,i *“  
^
Q O R A Q A Y IN  -  FAGUS
Qoraqayin  baland  bo‘yli  daraxt  bo‘lib,  p o ‘stlogM  silliq,  kul 
rang,  shox-shabbasi  keng  tuxumsimon.  Kurtaklari  duksimon  bo‘lib 
o  yi  1,5  sm  Jigar  rangda,  tangachalari  cherepisasimon joylashadi’ 
arglan  navbat  bilan joylashadi,  oval  tuxumsimon,  butun,  patsimon 
tomirlangan  plastinkasining  cheti  kiprikli,  gullari  ayrim  jinsli,  bir 
uyli.  Gul,  barg  yozilishi  bilan  bir  vaqtda  qoMtiqda  hosil  boMadi 
Erkak  gullari  osilib  turadigan  uzun  bandchali  to ‘pgul  hosil  qiladi.
rg  ochi  gullari  esa  yumaloq  boshchaga  yigMlgan  boMadi.  Gullari 
siam ol  yosjtasida  chang-Ianadi.  U rg‘ochi  gullari  2-3  tadan  yigMlib 
to  rt  bo  lakh  barglar bilan  o ‘ralib oladi,  mevasi  etilishi  oldidan  ular 
o  sib yog  ochlanadi  va o ‘rama hosil  qiladi,  unda ninasimon  o ‘siqlar
r . n a ^ r K
1
 
" t
 
y ° ng‘° q’  P° ‘Sti  yupqa’  y ° g ‘°chlangan, jigar 
ang  bo  lib, yaltirab  turadi.  Etilganda o ‘ramasi 
4
  boMakka  boMinadi 
so  ng yong  oqlar to‘kilib ketadi.
Bu  daraxtlar  yoshligida  sekin  o ‘sadi.  40-60  yoshidan  boshlab 
tez  o  sa  boshlaydi.  Ildizi  baquvvat  boMib,  erga  chuqur  kirmaydi 
Unda  mikoriza  rivojlanganidan  ular  m ikotrof  o ‘simliklar  deb 
ataladi.  Qoraqaymlar  yosh  vaqtda  to ‘nkasidan  ko‘karadi.  Ayrim 
ur an   ildizdan  bachkilaydi.  Soyaga  chidamli  daraxt,  shox-shabbasi 
qahn 
bo  lib,  yorug‘m  oMkazmaydi. 
Ular  m o‘’tadil 
iqlimli 
oblastlarda tarqalgan.  Unumdor erda yaxshi  o ‘sadi.
etiladiUda  Ch‘r0yli  dar3Xt  bo  lga n |igidan  parklarga  ekish  tavsiya
A Y LA N T Y O K I X IT O Y  S H U M T O L I -  A ILA N TH U S 
A L T IS S IM A
0 ‘zbekistonga  introduksiya  qilingan.  Aylant  daraxti  qish 
sovuqlanga  bardosh  beradi  va  yirik  daraxtga  aylanadi,  20-30  m
balandlikkacha o ‘sadi.  Barglari  patsimon,  41  donagacha bargchalan 
mavjud boMib, barg bandi  1,0  m gacha boMishi mumkin.^
lyun oyida  gullaydi,  gullari  sariq-yashil  to ‘plam ko  rinishida,  x 
jinsli.  M evasi  sentyabrda  pishib  etiladi  va  daraxtda  bahorgac  a 
to ‘kilmay  turadi.  Mevasi  qanotchali,  qanoti  o ‘rtasida  urug 
joylashgan  boMib  1  kg  mevada  30  ming  dona  urug  bo  ladi. 
UrugMari  qanotchalari  bilan  birgalikda  stratifikasiya  qihnmasdan 
bahorda  ekiladi.  Nihollari  tez  o ‘sadi,  3-yili  4  metrgacha  o  sadi. 
Gorizontal  rivojlangan  ildiz  tizimi  hosil  qiladi,  ular  o  z  navbatida 
ko‘plab  ona  o ‘simlik  atrofida  yangi  yosh  o ‘simliklar  rivojlanadi. 
Aylant  vatani  Xitoy  va  Yaponiyadir. 
0
‘zbekistonda  XIX  asrdan 
boshlab  ekilmoqda,  ko‘kalamzorlashtinshda  keng  foydalaniladigan 
daraxt  turi  hisoblanadi.  Sovuqqa  chidamsiz,  MDH  ning  Kavkaz, 
Krim, janubiy  Ukraina,  Markaziy  Osiyoda  keng tarqalgan,  qurg  oq- 
chilikka, gazga chidamli.
G IN G K O  B IL O B A  -  G IN K G O  B ILO B A  L.
Gingko  biloba  monopodial  tipda  shoxlanadigan  siyrak  shox- 
shabbali  daraxt,  bo‘yi  30-40  m,  diametri  1,5-4  5  m.  qobig  i  oqish, 
kulrang  tusda.  Novdasi  uzun,  shoxchalari  kalta,  oqish  kul  tang. 
Kurtagi  konussimon  shaklda,  qo‘ngMr rangda.  Barglari  uzun  bandli, 
barg plastinkasi elpigUchsimon, eni  5-10 sm, cheti chuqur o  y.qli, 2- 
3
  boMmali,  qalin  po‘stli,  tuksiz,  och  yashil  rangda.  Barg  bandming 
tomirlari  dixotomik  shoxlangan,  barglari  novdada  spiralsimon, 
shoxda  esa  2-5  tadan  to ‘p-to‘p  boMib  joylashadi.  Poyasi  va  ildizi 
anatomik tuzilishi jihatidan ninabarglilamikiga o ‘xshaydi.
-30  °S  gacha  sovuqqa  chidaydi.  Gingko  urug  idan  va 
qalamchasidan,  to ‘nkasidan  bachki  novda  chiqarib  ham  ko‘karadi 
Kavkazning ko‘p tumanlarida qator qilib  ekilib, xushmanzara darax 
sifatida  foydalaniladi.  U  o ‘rtacha  iqlimda,  havosi  sernam  mamla- 
katlarda  ekilsa,  yaxshi  o ‘sadi.  Ayrim joylarda  2000  yoshga  kirgan
tuplari uchraydi.


36-rasm.
  M anzarali  gingko  biloba: 
a)  barglarining tashqi ko‘rinishi;  b) daraxtining tashqi  ko‘rinishi.
SKU M PIYA  -  C O T IN U S  C O G G Y G R IA
Turkumning  vakillari  bo‘yi  4,5  m  ga  etadigan  buta  yoki  kichik 
daraxtdir.  Shoxlariniing  po‘stlog‘i  ajralib  turadi,  novdalari  yashil, 
shoxlari  tiniq  kul  rangda,  ular  zararlansa,  xidli  shira  chiqaradi. 
Barglari  oddiy  bo‘lib,  navbat  bilan  joylashadi.  Cheti  butun, 
tuxumsimon  yoki  yumaloq  shaklda,  bandi  uzun,  yuz  tomoni  to ‘q 
yashil,  orqa tomoni yashil,  kuzda qizil  rangga kiradi.  Gullari  mayda, 
sariq,  yashil,  besh  a’zoli  tipda  tuzilgan,  ikki jinsli  yoki  ayrim jinsli, 
unda  erkak  gul  ham  boMadi.  Iyun  oyida  gullaydi,  gullari  yigMlib 
to ‘pgul  hosil  qiladi.  Lekin  to ‘pguldagi  gullari  yaxshi  rivojlanmagan 
boMadi.  Gullab  boMgach,  gulbandi  uzayadi  va  unda  qizgMsh  yoki 
yashil tuklar paydo boMadi.  Mevasi  avgust-sentyabr oylarida etiladi. 
U  teskari  tuxumsimon  mayda  danakchadan  iborat  boMib,  meva 
po ‘sti  qurib  qoladi.  Sepishdan  oldin  urugMni  stratifikasiya  qilish 
zarur.  Bular  to ‘nkasidan  ko‘karadi,  parxish  yoMi  bilan  ko‘payadi. 
Baquvvat  ildiz  otadi,  ko‘pincha  ildizi  yuzada  joylashadi.  Uning 
po‘stlogM  sariq rangda.
Asosiy  turi  boMgan  skumpiya  Evropada,  Qrimda,  Kavkazda  va 
Kichik  Osiyoning janubiy  hamda  sharqi-janubiy  hududlarida  yovvoyi 
holda  o ‘sadi.  Ukrainada  daryo  qirg‘oqlarida  granit  va  ohakli  hamda 
kul  rang  tuproqli  erlarda  yovvoyi  holda  uchraydi.  Soyada  o ‘sa  oladi. 
Sovuq-qa,  qurg‘oqchilikka  chidamli,  er  tanlamaydi,  lekin  ohakli 
tuproqda yaxshi  o‘sadi.  Skumpiyaning bargida  15-25 % gacha tannid- 
oshlovchi  modda bor.
Y og‘ochi  sariq,  o ‘zak  tevaragi  oq-sariq  boMib,  undan  turli 
mayda asbob-uskunalar yasaladi, yog‘ochidan va po‘stlogMdan sariq 
bo‘yoq  olinadi.  Skumpiya  manzarali  o ‘simlik  sifatida  ekiladi. 
0 ‘rmon  meliorasiyasi  ishlarida  skumpiya  katta  o'rin  tutadi.  Joylarni 
ko‘kalamzorlashtirish uchun ekish tavsiya qilinadi.
G R E K  Y O N G ‘O G ‘I -  JU G LA N S R E G IA
B o‘yi 

Download 4,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   78




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish