A. Q. Q a y im o V aholi yashash joylarini

Savoliar:
1.  Gulzorlarni tashkil  qilish  ishlariga nimalar kiradi?
2.  Gilam  shaklidagi gulzorlaming o'lchamlari qanday bo'ladi?
3.  Klumba va rabatkalar qanday barpo etiladi?
4.  Ishchi  loyihalari  qanday  tuziladi  va  unda  nimalar  ko'rsa- 
tiladi?
5.  Bir yillik gullar qanday parvarish qilinadi.

---

G U L Z O R N l  PA R V A R ISH L A SH G A   D O IR  ASO SIY  
T A D B IR L A R
Parvarishlash  ishlari  quyidagilarni  o ‘z  ichiga  oladi:  sug‘orish 
(kuniga 
1-2
  mahal),  begona o ‘tlarni  o ‘tash  (mavsumda 
6
  marotaba); 
mulchalash  (erta  bahorda  va  kuzda),  tuproqni  yumshatish  (erta 
bahorda  va  kuzda),  o ‘simliklar  er  ustki  qismini  parvarishlash, 
gulzorlami ta’mirlash  va qayta rekonstruksiya qilish.
Ko‘p  yillik  gulli  o ‘simliklar  ekilgan  maydonda  erta  bahorda, 
qatordagi  butalar  o ‘sib  ketishidan  oldin  tuproq  yumshatiladi.  Kuzgi 
emi  yumshatish  gullab  boMgan  novdalar  kesilganidan  keyin  amalga 
oshiriladi.  0 ‘simliklar  ildiz  tizimi  o ‘sishiga  qarab  tuproqqa  5-12  sm 
chuqurlikda  ishlov beriladi.
Bir  yillik  gullar  o ‘sadigan  maydonchalar  tuprogM  5-6  sm 
chuqurlikda  yumshatiladi.  Agar  ekinlar  mulchalangan  boMsa, 
tuproqni  ishlash  soni  kamaytiriladi.  Yozgi  mavsumda  gilam  -  
mozaika  va  bordyur  gullari  6-10  martagacha  qisqartiriladi.  Baland 
bo‘yli,  poyalari  g ‘ovak gullar,  masalan georginlar,  bogMab chiqiladi. 
Gullab  boMgan  tugunchalarni  muntazam  holda  olib  tashlash  yoMi 
bilan  gullaming  ochilish  jadalligi  saqlanib,  gulzorlarning  sanitar 
holati  yaxshilanadi.  Bir  yillik  va  ko‘pchilik  gilam  -   mozaika  gullar 
sovuq  tushishi  bilan  yulib  tashlanadi.  Qishlamaydigan  ko‘p  yillik 
gulli  o ‘simliklar  kech  kuzda  qazib  olinadi,  er  ustki  qismi  kesiladi, 
ildizlari,  tuganaklari,  tuganak  -   piyozchalari  qishda  saqlash  uchun 
olib  qo‘yiladi.  Qishlaydigan  ko‘p  yillik  gullar  oldin  er  usti  qismi 
kesilib ustidan  tuproq tortiladi.
M axsus  idishlarda  o ‘stirilgan  hamisha  yashil  o ‘simliklar  (aga- 
valar,  elpigMchsimon  palm alar  va  b.)  qish  mavsumda  oranjereya- 
larga olib o ‘tiladi.
Gulzorda, 
shuningdek, 
toshdan 
va 
gullardan 
tuzilgan 
kompozisiyalami  qoMlash  mumkin.  Bu  maqsadda  muskar,  yukka, 
sedum,  gulsafsarlar  va  boshqalar  ishlatiladi.  Toshli  gulzor  uchun 
moMjallangan  maydon  oldin  yumshatiladi,  ustidan  unumdor  tuproq 
solinadi,  toshlar  o ‘m atib  chiqilib,  so‘ngra,  gullar  ekiladi.  Gullarni 
bahorda  va  kuzda  ekish  mumkin.  Past  bo‘yli  o ‘simliklar  orasidagi 
masofa  5-15  sm;  o ‘rta  bo‘ylilar  uchun  -   15-20  sm  va  baland
bo'ylilar  uchun  -   30-50  sm  b o 'lish i  lozim.  Parvarishlash  ishlari: 
toshlami  zichlab  qo'yish 
tuproqni  yumshaUsh,  o  s,ml,Warn, 
sug‘orish va begona o ‘tlami y o ‘qotishdan  >  ora  •
S av o llar:
1.  Gulzorlarni  parvarishlash ish larig an im alar kiradi?
2.  Ko‘p yillik gullar qanday parvarish qi  maa.
3
. 
0
‘simliklar orasidagi  masofa  nim alarga bog  l.q  bo  lad.?

---

2-B O ‘L IM . K O ‘K A L A M Z O R L A S H T IR ISH D A  
F O Y D A L A N IL A D IG A N  A SO SIY  D A RA X T VA BUTA
T U R L A R I 
I  BOB.
  Y A P R O Q B A R G L I D A R A X TLA R
K A SH TA N  -  C A STA N EA
B o‘yi  40  m  ga  etadigan 
daraxt  b o iib ,  tanasi  kam  shox- 
langan,  po‘stlog‘i  qalin,  bo‘yiga 
yorilgan,  qo‘n g ‘ir-jigar  rangda. 
Novdalari  qirrali,  avval  tukli, 
yashil-qizg‘ish 
rangli, 
so‘ng 
qo‘ng‘ir-qizg‘ish  rangga  kiradi, 
barglari  spiral  shaklda joylashadi, 
kuzda to ‘kilib  ketadi.  Bandi  kalta, 
barg  plastinkasi 
keng 
lanset- 
simon, 
dag‘al, 
chetlari 
yirik 
tishchali,  patsimon  tomirli.  Yon 
bargchalari  ingichka,  cho‘zinchoq 
bo‘lib, 
tez 
to ‘kilib 
ketadi.