Avtotransport vositalarida

Belgilangan: 2016-05-26 09:23:13
Harakat tezligi: 41 km/soat

---

140
— transport vositasining joylashgan manzilini aniqlash;
— harakat yo‘nalishi va tezligini aniqlash;
— elektron xaritada harakat yo‘nalishi chizmasini qurish;
— haydovchini tovushli aloqaga chaqirish;
— to‘xtab turish va harakatlanish vaqtlarini qayd qilish;
— avtobus salonini audio nazorat qilish;
— belgilangan yo‘nalishdan og‘ganlik to‘g‘risida axborot
berish va hokazo.
Shahar transporti uchun harakatlanuvchi obyektlarning
monitoring tizimi yo‘nalishlardagi transport vositalarining
istalgan vaqt oralig‘ida harakat chastotasini tahlil qilish, bulardan
tashqari, nozimlik dasturini ta’minlash tizimi orqali yo‘nalish-
dagi nazorat punktlariga qay paytda kelganligini nazorat qilish
imkoniyatini beradi. Agar yo‘nalishda og‘ishlar vujudga kelsa, bu
og‘ishlar haqida navbatchi nozimga zudlik bilan axborot yubo-
riladi.
23-rasm. 
ÃËÎÍÀÑÑ tizimining ko‘rinishi.

---

141
Bu yerda yana shuni ham eslatib o‘tish joizki, yuqorida
sanab o‘tilgan ma’lumotlar yengil avtomobil-taksilar uchun
ham olinishi mumkinligi bilan bir paytda, buyurtmalarni qabul
qilish va bajarishda katta samara berishi mumkin.
Bugungi kunda transport vositalarining koordinatalari va hara-
katlanish parametrlarini aniqlash uchun GPS tizimida qo‘llanib
kelinayotgan tizimlardan biri «Teletrek» tizimidir (25-rasm).
Transport vositasiga alohida moslama o‘rnatiladi. GPS tizimi
orqali yo‘ldoshdan olinayotgan signallarga qarab uning qayerda
ekanligi, tezligi, harakat yo‘nalishi kabi ko‘rsatkichlarni aniq-
laydi. Bunda GPRS (
General Packet Radio Service
) qurilmasi
mobil telefondan foydalanib ma’lumotlarni paket shaklida
Internet orqali elektron pochtani yuborish imkonini beradi.
To‘plangan ma’lumotlar kodlanadi va GSM (
Global System for
24-rasm. 
Transport vositalarining harakatlanish parametrlari
haqida navbatchi nozimga axborot yuborish sxemasi.
Nozim (Dispetcher) va boshqa foydalanuvchilar
INTERNET
Ma’lumot
Boshqaruv
GPRS
Bortli qurilma
Ma’lumotlar bazasining
markaziy serveri

---

142
Mobile communications 
— global mobil aloqa tizimi) tarmog‘i va
Internet orqali nozimlik markaziga yuboriladi.
GPS tizimlaridan, yuqorida sanab o‘tilganlardan tashqari
boshqa maqsadlarda, masalan, haydovchilarga yo‘nalish
to‘g‘risida yo‘riqnomalar berishda, xavfli uchastkalarda xavfsiz
harakatlanishni o‘rgatishda, sodir etilgan yo‘l transport
hodisasining sabablarini bevosita joyga bog‘lab tahlil etishda va
hokazolarda foydalaniladi.