Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

маҳдум, марсия, хун, ҳамнишин, дилдор, нотавон, ғурбат каби сўзлар изоҳ талаб этади. 
Методик адабиётларда бадиий асар матнини таҳлил қилишнинг уч усули: бадиий асарни 
ёзувчига эргашиб яхлит ўрганиш; образлар воситасида ўрганиш, мавзули - муаммоли ўрганиш 
алоҳида ажратиб кўрсатилади. 
Бошланғич синфларда, асосан, текстуал таҳлилдан фойдаланилади, яъни, ўқитувчи асарни 
таҳлил қилишда асар матнига асосланади. Уни ўзгартирмаган ҳолда ундаги маънони, жозибани 
ўқувчиларга етказиб беради. 

---

Бошланғич синфларда муаммоли таҳлил усулидан ҳам фойдаланиш мумкин. Масалан, 
«Бобур ва Ҳумоюн» ҳикоясини ўрганишда ўқувчиларга «Бобурнинг айтган гаплари ўринлими?», 
«Ҳикоядагидай ҳолат содир бўлиши мумкинми?» каби муаммоли саволлар бериш ўринли бўлади. 
Ўқувчилар асарни ичда ўқийдилар, жамоа бўлиб фикр алмашадилар, баҳслашадилар. Баҳс 
давомида ўқувчилар маънавий оламида ҳам, ақлий дунёсида ҳам муайян ўзгаришлар, 
ривожланишлар содир бўлади. Асар таҳлилида қўлланадиган танлаб ўқиш, унга муносабат 
билдириш, муносабатларнинг турли хилда бўлиши ҳам мунозарани келтириб чиқаради. 
Мунозарали ўрин муаммони юзага келтиради. Энди ўқув жараёни олдида муаммони тўғри ҳал 
этиш вазифаси туради. 
Шундай қилиб, бошланғич синфларда ҳам бадиий асар матнини таҳлил қилишда, умуман, 
бадиий асарларни ўрганишда ўқувчи шахсига кучли таъсир қилувчи, уларнинг савиясига мос, 
билимларнинг ўзлаштирилишини таъминловчи метод ва усуллардан, таҳлил турларидан 
фойдаланиш мумкин. 
Савол ва топшириқ лар 
1. Бошланғич синф она тили дастури («Ўқиш» бўлими) ва ўқиш дарсликларида берилган 
ўқиш мавзуларини аниқланг. Уларга муносабатингизни билдиринг. 
2. Бадиий асар устида ишлашнинг шематик режасини тузинг ва уни асосланг, бадиий асар 
устида ишлашнинг ҳар бир босқичи олдидаги вазифани айтинг. 
3. 1 - 4 - синф «Ўқиш» китобида берилган топшириқларни гуруҳланг. 
4. Ўқитувчилар учун нашр этилган «Биринчи синфда ўқиш дарслари», «Иккинчи синфда