Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

Она тили дарсларининг турлари ва қурилиши 
Дарс турлари унинг дидактик мақсадига кура бслгиланади, чунончн: янги материални 
ўрганиш дарси, билимни мустаҳкамлаш дарси, умумлаштирувчи-такрорлаш дарси, билимларнинг канчалнк 
ўзлаштирилганини ҳисобга олиш (контрол) дарси кабиларга ажратилади. Ҳар бир дарс тури муайян 
курилиши билан бошқасидан фарқланади. Дарснинг дидактик мастсади, тур;1 ва курилиши уртаси маълум 
богланиш мавжуд. Муайян бир дарснинг дидактик максади ўргниладиган мавзуга ва бу дарснинг дарслар 
систе-масида тутган урнига қараб белгиланади. Уқитувчи дастурда мавзуга ажратилган соатлар сонини ва 
урганиладиган материалнинг хусусисиятларини ҳисобга олган холда, дарс турини танлаб, қурилишини 
белгилайди. 
Дарс курилишида қатъий андаза бўлиши мумкин эмас. Бироқ дарсда уй вазифасини текшириш, 
такрорлаш, янги материални тушунтириш, мустахкамлаш, уйга вазифа бериш боскичларига риоя қилиш 
тажрибада узини оклаяпти. Шунга қарамай, буларга ижодий ёндашиш, дарснннг мақсади ва 
фойдаланиладиган методик усулларга асосланган ҳолда, дарсни кайси боскич (янги материални 
тушунтириш, мустақил ишни бажартириш ёки Уй вазифасини текшириш) дан бошлашни уқитувчининг узи 
хал килиб, босқичлар орасидаги ораеидаги ички богланиш, ҳар бир боскичдаги ишларнинг мазмунини аник, 
белгилаб олиш катта ахамиятга эга эканини унутмаслиги керак. Дарснинг барча боскичларини бир жараёнга 
бирлаштириш укитувчидан моҳирлик талаб этади. 
Умумлаштирувчи дарс грамматикадан махсус дарс тури ҳисобланадн. Бу дарсда бирор мавзу ёки 
булимни урганиш жараёнида олингнп билимлар систсмалаштирилади. Бу дарс илгариги дарсларда 
урганилган айрим назарий материалларни такрорлаб баён к,илиш дарсига айланмаслиги учун 
урганилганларни узаро таққослашни талаб киладиган иш турларидан фойдаланилади. 
Умумлаштирувчи дарслар қурилишига кура хилма-хил булиб, тажрибанинг курсатишича, қуйидаги 
варианти маъқул ҳисобланади: 1.Ўрганилган грамматик тушунчанинг мавжуд белгилари хакидаги 
билимларни татбик. қилишга қаратилган машқларни ишлаш. 2.Билимларни умумлаштириш ва текшириш. 3. 
Мустақил ижодий иш. 
Умумлаштирувчи дарс намунаси