Buxoro davlat tibbiyot instituti kurbanova gulnoz negmatovna kasbiy pedagogika

1.
 
Mashg‘ulotga tayyorgarlik ko‘rish: 
Debat o‘tkazish  uchun tayyorgarlik bosqichini ishlab  chiqish. Buning uchun 
tashabbuskor tinglovchilar bilan birgalikda quyidagi-lar belgilab olinadi: 
– o‘quv fani; 
– debat mavzusi (bir nechta variantlar); 
– debat maqsadi; 
– jamoalarni shakllantirish tamoyillari; 
– debat mavzusi bo‘yicha axborot bilan ishlashning turlari; 
– debatga jamoalarni tayyorlash; 
– debatni baholash mezonlari; 
– debatni baholash va tahlil qilish shakllari. 
Debatlarga  tayyorgarlik  ko‘rish  mavzuni  aniqlashdan  boshlanadi.  Odatda, 
debatlarda  mavzu  fikr  yoki  g‘oya  shaklida  ifodalanadi,  masalan:  «Har  qanday 
ijtimoiy  xavfli  qilmish  jinoyatdir».  Tanlangan  mavzu  quyidagi  talablarga  javob 
berishi lozim: 
– debatchilar uchun ahamiyatga ega bo‘lgan muammolarni ilgari surishi bilan 
ularda qiziqish uyg‘ota olishi; 
– har bir jamoaga sifatli dalillarni keltirishlari uchun bir xil imkoniyat bera 
olishi; 
– aniq ifodalanishi; 
– tadqiqot ishlarini rag‘batlantira olishi; 
– tasdiqlovchi tomon uchun ijobiy ta’rifga ega bo‘lishi. Umumiy tarzda 
tayyorgarlik ko‘rish bosqichining tuzilishi quyidagicha bo‘lishi mumkin. 
Mavzu bo‘yicha axborotlar bilan ishlash: 

---

133 
 
– tinglovchilarning bilimlarini faollashtirish (aqliy hujum); 
– turli manbalardan foydalangan holda axborot izlash; 
– olingan materiallarni tizimlashtirish; 
– asosiy fikrlarni tasdiqlash yoki inkor etish uchun keyslar (dalillar tizimi)ni 
tuzish, savollar raundini tayyorlash va h.k. 
Umumiy va maxsus mahorat va ko‘nikmalarni shakllantirish: 
– dalillarni shakllantirish va asoslash; 
– inkor etuvchi tomonning strategiyasini tuzish; 
– savollarni to‘g‘ri ifodalash; 
– notiqlik san’ati va mantiqiy fikrlash bo‘yicha bilimlarni egallash, ularni 
amalda qo‘llash; 
– guruhda samarali ishlash, autotrening va relaksatsiya ko‘nikma-larini 
egallash. 
Shunday  qilib,  tayyorgarlik  ko‘rish  bosqichida  tinglovchilar  nafaqat  o‘yin 
uchun  taqdim  etilgan  mavzu  mazmunini  puxta  va  chuqur  o‘rganishlari,  balki 
tasdiqlovchi va inkor etuvchi tomonlar uchun mavzuning asosiy g‘oyasiga tegishli 
har bir tushunchaga ta’rif berishlari, keyslar tuzishlari lozim, chunki qur’a tashlash 
uyin boshlanishidan avval amalga oshiriladi. SHu bilan birga, har bir tomon uchun 
inkor  etish  strategiyasi  oldindan  ishlab  chiqiladi,  ya’ni  opponentlar  (muxoliflar) 
tomonidan  keltirilishi  mumkin  bo‘lgan  dalillarga  qarshi  dalillar  hamda  qarama-
qarshi  tomon  bildirishi  mumkin  bo‘lgan  fikrlardagi  ziddiyatlarni  aniqlashga 
ko‘maklasha-digan savollar ishlab chiqiladi. 
2. Kirish: 
Har  bir  jamoa  (uchta  spiker  tarkibida)  har  qanday  raundlar  orasida  umumiy 
davomiyligi 8 daqiqagacha bo‘lgan tanaffus olish imkoniyatiga ega.