10.2.Hududiy miqyosda sanoat korhonalarida sifatni boshqarish tizimini
rivojlantirish mexanizmlari
Yuqorida keltirilgan xududda sifat boshqaruv tizimlari konsepsiyasi
yunalishlarini xududda sifatni boshkarish bo`yicha faoliyatni yo`lga kuyish,
rivojlantirish va tashkil etishning tizimli mexanizmi ko`rinishida amalga oshirish
mumkin.
Bunday tizimli mexanizmni xududiy mikyosda sifatni boshqaruv tizimlarining
asosiy tamoyillaridan foydalanish konsepsiya doirasida kurish mumkin.
Birinchi tamoyil
- boshqaruv maqsadi va vazifalarining ustuvorligi, xududning
ijtimoiy-Iqtisodiy tizimini bo- shkarishda sifatni ta’minlash.
Sifat vazifalari xududiy mikyosda biznes jarayonlarni boshkarishda va sanoat
majmualarini ma’muriy boshkarishda birlamchi axamiyatga ega.
Sifat masalalari xududlar mikyosda amalga oshiriladigan barcha boshqaruv
boskichlari va darajalari, boshqaruv funksi- yalarida e’tiborga olinishi kerak.
Ikkinchi tamoyil
- sifatning jarayonlarni boshkarish bilan integratsiyalashuvi
tamoyili. Mazkur tamoyilda xudud mikyosida sanoat majmualarini boshkarishning
barcha tizimlari sifat tizimini ta’minlash, qo`llab-quvvatlash va takomillashtirish
maqsad va vazifalari atrofida integratsiyala- shishi kerakligi aytiladi.
Ushbu tamoyilga muvofik, xududni kvazikorporatsiya sifatida boshkarish
280
jarayonlarining asosi - sifatni boshqaruv tizimidir. Xududning Iqtisodiy tizimini
boshkarishda bu muxim integratsiyalovchi bugin bulib xizmat kiladi.
Uchinchi tamoyil
- zanjirli reaksiya tamoyili. Yuqori sifat yaratiladigan
maxsulot va xizmatlarning iste’mol kilinish imkoniyatlarini kengaytiradi, pul
muomalasi barqarorligini oshiradi, axoli xayot darajasini kutaradi, ishlab
chikarishning takomillashuvini ta’minlaydi, mexnat sharo- itlari, savdo, atrof
muxitni muxofaza qilish va axoli salomatligini ta’minlashga xissa kushadi.
Turtinchi tamoyil
- sifatni boshqaruv tizimida amalga oshiriladigan usullar,
yondashuvlartufayli sifat institutlari rivojlanishining biznes jarayonlarni tashkil etish
sha- kllari va usullari rivojidan oldinlab ketishi tamoyili.
Beshinchi tamoyil
- sifatni boshqaruv tizimlarining uz-uzini tashkil etish
tamoyili.
Oltinchi tamoyil
- sifatni boshqaruvga yondashishda ikki taraflamalik tamoyili.
Bir tomondan, sifat boshqaruv ob’ekta bulsa, boshka tomondan sifat boshqaruv
funksiyasi xamdir.
SHundan kelib chikib, xudud mikyosida sifatni boshqaruv tizimini tashkilotning
sifatni boshkarish tizimini tar- tibga soluvchi ta’sir sifatida kabul qilish mumkin,
boshka tomondan esa, sifatni boshqaruv tizimi xududni boshkarish tizimining bir
elementi xamdir.
Mazkur tamoyillarni asosiy tamoyillar sifatida belgi- lagan xolda, muallif
xududda
sifatni
boshqaruv
tizimini
takomillashtirishni
tashkiliy-Iqtisodiy
ta’minlashning mantikiy va tuzilmaviy modelini taklif etadi. Ushbu model
xududning Iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanish tendensiyalari asosida, xududiy shart-
sharoitlarni xisobga olgan xolda ishlab chiqilishi kerak.
Xududda sifatni boshqaruv tizimini takomillashtirishning mantikiy va
tuzilmaviy modeli 10.2-rasmda berilgan.
Bunday modelda sifatni boshkarish tizimidagi xududiy uziga xosliklar xisobga
olinadi va bu model sifatni boshqaruv tizimini takomillashtirish konsepsiyasining
amaldagi tatbikidir. Model amaliyotda tulik uzini namoyon kiladi, tashkiliy-
Iqtisodiy ta’minot tuzilmasini ifoda etadi va xududdagi muayyan sharoitlarda uni
281
amalga oshirish jarayonlarini xarakterlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |