O’zbekiston respublikasi оliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Mavzuning  tadqiq  qilinishida  qo’llanilgan  uslublar. 

Badiiy  adabiyot 

tarjimasining  asliga  yaqinligini  aniqlash  va  unga  baho  berishda  tarjimada 

qo‘llanilgan  leksik-  grammatik,  leksik-stilistik  vositalarning  o‘girilishini  tadqiq 

qilish,  samarali  usullardan  foydalanish  muhim  ahamiyatga  ega.  Shu  bois  biz 

mavzuni  yoritishda  G‘.Salomovning  ―Tarjima  nazariyasiga  kirish‖  darsligida 

tavsiya  etilgan  uslublardan  foydalandik. Ular  quydagilardan  iboartdir:   

-

 

tarjima  sifatini  aniqlashning  asosiy vositasi qiyosdir.  

Faraz  qilaylik,  agar  tarjima  qilinayotgan  kitobda  o‘z  ifodasini  topgan  tasvir  hayot 

haqiqatiga  to‘g‘ri  kelmasa,  bunga  tarjimon  javob  bermaydi,  negaki  u  asl  nusxada      

nimaki  bo‘lsa,  shuni  o‘z  tiliga  o‘giradi  xolos.  Lekin  tarjima  tahlilida  qiyos  –     

qiyos  uchun  bo‘lib  qolmasligi kerak.  Qiyoslashda bizlar imkon qadar asarning rus 

tilidagi  tarjimalari  bilan  ham  chog‘ishtirib  uning  miqiyosini  kengaytirishga  harakat 

qildik.  Qiyoslashni  leksik-  grammatik,  stilistik  sathlarda  o‘rganib  chiqdik.  Tarjima 

---

 

 

- 11 - 

- 11 - 

va  asl  nusxani  qiyoslashdagi  o‘xshalik  va  noo‘xshashliklarni  aniqlab  xulosalar 

chiqardik.  Bu  borada  olib  borilgan  ishlar,  tilshunoslar  fikrlari  bilan  tanishdik. 

Mavzuni  yoritishda  tarjima  nazariyasiga  oid  asarlar,  darslik  va  o‘quv 

qo‘llanmalarni  o‘rganish,  yetakchi  tilshunos  olimlar  fikrini  tahlil  qilishdan  keng 

foydalandik.  Tahlil  metodi  orqali  ijodiy  fikrlash,  ilmiy  xulosalar  chiqarish  va 

chiqarilgan  xulosalarni  yetakchi  tilshunoslar  fikrlari  bilan  taqqoslab,  tarjima 

asariga  baho  berishga  harakat  qildik.  Qiyoslash ob‘ekti sifatida Haynrix Haynening 

―Ein  Fichtenbaum‖  she‘ri  va  Fridrix  Shillerning  ―Die  Räuber‖-  ―Qaroqchilar‖ 

drammasini  oldik.