O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi t. U. Umarov

4. FREZALAR 
 
Frezalar  –  bu  ko‘p  tishli  kesuvchi  asbob  bo‘lib,  tekisliklarni,  fazalarni, 
shakllar  yuzalarni,  aylanma  harakatli  jismlarga  ishlov  berishda,  shuningdek, 
materallarni kesishda ham qo‘llaniladi. 
Frezalash  jarayonida  odatda  zagatovka  bilan  ishlashda  qalinlikda  qirindi 
ajratadigan  bir  nechta  tish  qatnashadi.  Shu  sababli  qirra  yig‘indisining  aktiv 
uzunligida,  frezalashda  yuqori  unimdorlik  hosil  bo’ladi.  Ishlab  chiqarish 
unumdorligiga yuqori kesish tezligi sabab bo‘ladi, chunki kesish jarayonida vaqti-
vaqti bilan tishlar kesish zonasidan chiqib turadi, shu sababli sovitish ta’minlanadi 
va  issiqlik  kuchlanishlari  kesuvchi  ponada  yo’qoladi.  Frezalash  kinematekasi 
oddiy;  freza  asosiy  uzatmadan,  stanok  stolida  mahkamlangan  zagatovka  esa, 
frezaning  aylanishidan  kinematik  bog‘lanmagan,  stanokning  alohida  joylashgan 
uzatmadan  uzatish  qutisi  orqali  harakatlanadi.  Uzatish  harakati  to’g‘ri  burchakli, 
aylanma  yoki  vintsimon,  frezaning  kesuvchi  qirrasi  –  tug‘ri  burchakli,  o‘qqa 
nisbatan qiyaligi bor, vintsimon yoki shakllar bo’lishi mumkin.